Şeyh Bedreddin provaları devam ediyor

Adana’nın 53 yıllık tiyatrosu Dost Oyuncuları sezona 23 kişilik dev kadrosu ile sezona iddialı bir şekilde hazırlanıyor.

53 YIL ÖNCE DOST OYUNCULAR TOPLULUĞU NASIL KURULDU?

“Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin” oyununun provalarına devam eden Dost Oyuncuları Sahnesinin Yönetmeni Bülent Uz, 53 yılıdır yaşamını amatörce sürdüren tiyatro hakkında şunları söyledi:

“1964 Adana Sanat Tiyatrosu’nun (AST) kısa süren tiyatro macerası ve Ziyapaşa Oda Tiyatrosu’nun yıkılmasıyla, Ceyhan Şehir Tiyatrosu’nun kuruluşuna katkıda bulunan ve bu ilçede yaklaşık 3 yıl tiyatro çalışmaları sürdüren, Adanalı bir grup aydın genç, tekrar Adana’da tiyatro faaliyetine başlar. 68 gençlik hareketinin rüzgârıyla kurulan “Adana Kültür ve Sanat Derneği’nin kültürel ve sanatsal etkinliklerini, Ceyhan Şehir Tiyatrosu’nun kapanmasıyla Adana’ya dönen ve bir grup arkadaşıyla Dost Oyuncular’ı kuran Bünyamin Satanoğlu üstlenir. 1967-1968 sezonunda Bünyamin Satanoğlu öncülüğünde kurulan ”Dost Oyuncular” çalışmalarını tek bir odada sürdürmektedir. Bu Reşatbey Mahallesinde Adana Kültür ve Sanat Derneği’nin lokalidir. Amatör Tiyatroların genelde yaşadığı prova yeri, salonsuzluk, kadroda sürekliliğin sağlanamaması, parasal sıkıntılar, dönemine göre sosyal ve siyasal baskılar içindeki bu tiyatro, çalışmalarını 1973-1974 sezonunda Ziyapaşa Belediye Tiyatrosu’na dönüşünceye kadar başarıyla sürdürmüştür”

ZİYAPAŞA TİYATROSU DÖNEMİ

Dost Oyuncularının İstanbul Şehir Tiyatroları ve büyük insan duayen tiyatrocu Muhsin Ertuğrul’un da desteğiyle, 1973 yılında belediye başkanı seçilen çağdaş, aydın, sanatsever insan Ege Bagatur’un kabulüyle belediye tiyatro salonunu aldığını ve ismini Ziyapaşa Belediye Tiyatrosu olarak değiştirdiğini belirterek, “1977 yılının sonlarına doğru bu tiyatro da yaşamına veda etmiştir. Yaklaşık 3 yıl kadar süren belediye tiyatrosu dönemindeki kültürel yapısı göz önüne alındığında, oyunlarını binlerce Adanalıya seyrettirmeyi başarmıştır. Pir Sultan Abdal, (Erol Toy),  Hoptirinam (Aziz Nesin),  Tatar Ramazan (Kerim Korcan),  Şeyh Bedreddin (Orhan Asena) gibi oyunlar günlerce, haftalarca gösterimde kalmıştır. Ziyapaşa Tiyatrosu’nun kapanmasıyla tekrar Dost Oyuncular adıyla çalışmalarını sürdüren topluluk 12 Eylül Askeri müdahalesinin gerçekleşmesiyle uzun sayılabilecek bir süre tiyatro faaliyetlerine, daha önce de belirtilen amatör tiyatronun yaşadığı sorunlar nedeniyle ara vermiştir. Bazı üyelerinin yıllar sonra tekrar bir araya gelmesiyle 1997 yılında tekrar çalışmalarına başlamış, güçte olsa şimdilik her sezonda bir oyunla varlığını sürdürmeye çalışmaktadır.”

YENİDEN DOST OYUNCULAR

“Dost Oyuncular’ın kurucusu, abisi, alaylı bir usta tiyatrocu Bünyamin Satanoğlu, 1997’den sonra 1988 yılında Buzlar Çözülmeden, 1999’da İsyancılar, 2000’de Vatandaş Oyunu,2001’de Duvarların Ötesi oyunlarını yönetmiş, oynamış ve 2002’de tiyatro yaşamını sonlandırmıştır” diyen Uz, “Bu tarihten sonra topluluk, Dost Oyuncular’ın kuruluşunda yer alan eski tiyatrocu merhum Nuri Özaydın yönetiminde Toplum Karmaşası 1 ve 2, Dilekçe, Boyacı gibi oyunları 4 sezon oynamış, Niğde ilinde turne gerçekleştirmiştir. Nuri Özaydın’ın da 2007 yılında Adana Tiyatro Derneği’ndeki çalışmaları ve özel nedenler dolayısıyla ayrılmasıyla grubun yönetimini, 1969 ve 70 yıllarından kalan çekirdek kadro dostlardan Süheyla Yanar ve Mehmet Yaşar’la birlikte Bülent Uz üstlenmiştir. 2008-2009 sezonunda Aziz Nesin’in yıllar önce yine Dost Oyuncular tarafından sahnelenen Hoptirinam oyunu kısmen güncelleştirilerek Bülent Uz tarafından sahneye konulmuştur. Yeni oyun çalışmaları sürmekte ve Dost Oyuncular her yaştan, her meslekten tiyatro sevdalısı dostlar ve tiyatroya gönül veren gençlerle varlığını sürdürmeye çalışmaktadır. Yarım yüzyılı geçen varlığıyla Dost Oyuncular’ı sürdürecekler mutlaka olacaktır” dedi.

Dost Oyuncular Adana’nın tiyatro tarihinde en uzun süre varlığını sürdüren amatör ruhla, her zaman kendi yağıyla kavrulan tiyatro topluluklarından biri olduğun u kaydeden Bülent Uz, “Belki de tek topluluk olmuştur. Yüzlerce insan bu topluluk çatısı altından geçmiş, kimisi tiyatroyu bir meslek olarak görmüş İstanbul’a gitmiş ve sanat ve sanat yaşamlarını orada sürdürmüş, kimisi geçici hevesler içinde olmuş, bırakmıştır. Bugün sanat yaşamlarında isim sahibi olan birçok eski dost halen İstanbul’da dizi ve film oyunculuğu, seslendirme sanatçılığı ve tiyatro faaliyetlerinde bulunmaktadır. Bu dostların bir kısmı da Adana’da bulunmakta ve tiyatro faaliyetlerine devam etmektedirler. Yine birçok dostta gönüllerde kalıcı izler bırakarak bu Dünyadan ayrılmışlardır Perihan Doygun, Ceylan Çaplı, Zeki Göker, Kenan Yanar ve Nuri Özaydın bu dostlardır. Grubun gerek kuruluşunda, gerekse sonra yer alan değerli sanatçılardan Ender Yiğitel, Cengiz Sezici, Gazanfer Ündüz, Atilla Yiğitel başta birçok isim İstanbul’da, İsmail Ökke, Mahmut Hazım Kıskakürek ve Ercan Kont gibi değerli eski dostlar da Adana’da diğer tiyatro topluluklarında sanat yaşamlarını sürdürmektedir.”

DOST OYUNCULAR TİYATRO TOPLULUĞU

1965’li yıllarda kurulan Dost Oyuncular Tiyatro Topluluğu zaman zaman finansal, kadro, politik zorluklar nedeniyle çalışmalarına ara vermek zorunda kalmış ise de son 20 yıldır çalışmalarına ara vermeden devam etmektedir.

Son 10 yıldır Pir Sultan Abdal, Padişah-ı Ali Osman, Biz Hep Böyleyiz, Eskici Dükkanı, Azizname gibi başarıl oyunlara imza atmıştır. Pir Sultan Abdal oyunu Adana dahil çevre il ve ilçelerde defalarca oynanmış hala gündemimizde ve talep edilen bir oyun olmuştur.

İlk gösterimini 16 Mayıs 2018’te yaptığımız “Şeyh Bedreddin” isimli tarihsel bir dram olan oyunumuz Gaziantep ve Mersin turneleriyle gösterimlerini devam ettirecek. Yeni sezonda da Pir Sultan Abdal’ın rekorunu yakalamaya çalışacaktır.

Yönetmenliğini Bülent Uz’un yaptığı kadrosu emekli, esnaf, işçi, öğrenci, doktor, serbest çalışan, hemşire, öğretmen gibi çeşitli alanlarda sanat sevdalısı inanlardan oluşmakta olup, çalışmalarını sürdürmektedir.”

SİMAVNA KADISI OĞLU ŞEYH MAHMUD BEDREDDİN KİMDİR

Dost Oyuncuları Yönetmeni Bülent Uz, sezona hazırlandıkları Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin’i ise şöyle anlattı:

“14.yy’ın ikinci yarısı ile 15.yy’ın başlarında yaşayan Şeyh Bedrettin Mısır’da, Konya’da ve daha nice yerlerde iyi bir eğitim almış bir düşün adamıdır. İslam inancına getirdiği farklı yorumlarla, eserlerini verdiği dönemden başlayarak, günümüze dek fikirleri tartışılmış bir isimdir. Sözcük anlamıyla “kalbe giden gerçekler” olarak açıklanabilecek “Varidat” adlı eserinde komünal bir düşünüşü kurumsallaştırmış, daha sonra bu kuramın hayata geçirilmesine çalışmıştır. Maddi dünyanın gerçekliğinden yola çıkan, mutlak varlık birliği, tasavvuf, kelam, fıkıh gibi konulardan derlenen yazılarından oluşan Varidat’ın yarattığı toplumsal etki nedeniyle de siyasi bir oluşumun manifestosu ve muhalif geleneğinde önemli bir öğesi olarak tanımlanmıştır.

Çağını çok aşan, hatta çağımızın bile kolay kolay sindiremediği düşünceleriyle bu büyük kuramcı ve eylemci kendi çağında bağnaz düşüncenin, skalistiğin, dinsel hoşgörüsüzlüğün karşısına dikilen, saray güçlerinin karaladığı, bir din ve devlet düşmanı olarak yargılandı Şeyh Bedrettin.

Yıldırım Bayezıd’in Timur’a yenildiği Ankara Savaşının sonunda, Timur’un bir müddet sonra çekilmesiyle Yıldırım’ın oğulları arasında başlayan taht kavgaları döneminde Şeyh Bedreddin olayı fırtına gibi esmiştir o dönemde. Tahtı kısa sürede ele geçiren Musa Çelebi Bedreddin’e hayran olmuş, reformlarıyla halkı kazanmış ama beylerini,  ulularını küstürmüştür. Kardeşi Mehmet Çelebi’nin iktidarı ele geçirmesi, Bedreddin için sonun başlangıcı olmuştur.

Oyunumuzda o dönemin siyasi çalkantılarını, Şeyh Bedreddin’in muhteşem fikirlerinin ne olduğunu örecek, değerlendirecek ve yorumlayacaksınız.

Bedreddin’in doğum yeri olan Simavna kasabası bugün Yunanistan’da Batı Trakya’dadır.  1420 ölüm tarihidir. Ölümünden 500 yıl sonra gömüldüğü yerden çıkarılan kemikleri, 1924 yılında Türk-Yunan nüfus mübadelesi sırasında Türkiye’ye getirilmiş, 1942 yılına kadar Sultanahmet Camiinde, bu tarihten 29 Kasım 1961 tarihine kadar Topkapı Sarayında muhafaza edilmiş ve Sultan Mahmut Türbesinde toprağa verilmiştir. Bugün Aydın, İzmir, Manisa, Çanakkale ve Trakya bölgelerinde binlerce müridi bulunmaktadır. “

OYUNDA KİMLER ROL ALDI

Dost Oyuncularının provalarını sürdürdüğü oyunu Bülent Uz yönetiyor. Mehmet Yaşar Yönetmen Yardımcısı olarak görev alırken Sahne Amiri olarak Süheyla Yanar görev yapıyor. Dekoru Ertuğrul Yılmaz hazırlarken, oyunun müziklerini Öznur Taş, ışık görevlisinin Ergin Ayman olduğu, kostümünü ise Gülistan Eğri’nin hazırladığı oyunda,  Zafer Akbaba, Hasan Butuk, Süheyla Yanar, Tuna Butuk, Öznur Taş, Cane Karaağaç, Pınar Savcı, Deniz Özgür, Yeliz Butuk, Mehmet Yaşar, Ertuğrul Yılmaz,  Erna Edis, Gülistan Eğri, Emrah Can Butuk, Vahit Şahin, Mehmet Özdek, Ali Günden, Ümit Torun, Gökhan Kapıcı, Uğur Garip, Murat Sincar, Efe Tuluk, Miraç Burak Köylüoğlu, Adem Kadı ve Yıldıray Yeşilçay rol alıyor.