Köy Enstitülerinden Kent Enstitülerine

Bugün (17.4.2019) Ankara’da saat 14.00’te, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın Çankaya Belediyesi, Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde düzenlediği Köy enstitülerinin kuruluşunun 79. yılını anma, kutlama etkinliğine katılmak için Ahmet Z. Özdemir öğretmenimle Emekliler Derneği’nde buluştuk. Çıktık yola. Atatürk Bulvarı’ndan Kavaklıdere'ye kadar yürüdük. Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezine (Kennedy Cad. No:4, Kavaklıdere-Ank.) ulaştık. Az sonra, çoğunluğu köy enstitüleri mezunu olan izleyicilerle doldu salon.

Anma/kutlama etkinlik sunuculuğunu Eğit-Der Genel Başkanı Mustafa Demir yönetiyor. Güney Güner sahneye çağrıldı. Elinde saz; enstitülerle ilgili ezgiler çalıp söyledi. “Alnımızda bilgilerden bir çelenk nura doğru can atan Türk oğluyuz, öğren öğret durma koş”  17 bin Köy enstitülü öğretmen köylere koştular. Köyü aydınlattılar, kalkındırdılar! Bundan rahatsız olan ağalar beyler parti kurdular, kapattılar köy enstitülerini.

Ankara-Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü mezunu şair yazar Abdullah Özkucur öğretmen geldi kürsüye. Sayrılığı, yaşlılığı dinlemedi ilk mezun gibi dimdik durdu kürsüde.Öğretmen Olacağım, Köy Enstitüleri Destanı, Hasanolan Yüksek Köy Enstitüsü  kitaplarını yazmış, özverili çalışkan bir öğretmen Özkucur. Köy enstitülerinin önemini ayrıntılarıyla anlattı, şiirler okudu.

Bir gün gelecek/ Bu kürenin seyri değişecek/ Gök yere inecek/ Yer göğe

çıkacak/ Bekle, biraz daha bekle/ Kıyamete kadar bekle.

Açıkoturuma geçildi. Köy Enstitüleri Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı, İbrahim Gerede, Doç. Dr. Ahmet Yıldız, Mustafa Demir konuştular. Dünden bugüne köy enstitülerini irdelediler. Köy enstitülerinden kent enstitülerine uzanan düşüncelerini sıraladılar...

Doksanlı yılların başlarında Sayın Adil Türkoğlu Kent Enstitüleri tasarısını hazırlamış,sunmuş, yayınlamıştı. Aradan 25 yıldan fazla zaman geçti. Konu eskimedi ama yaşama geçirilemedi... Şimdi geniş anlamda geliştirilmiş bu tasarı üzerende çalışıldığı anlatıldı. Yaşama geçirilebileceği söylenildi.

Köy enstitülerinin açıldığı yıllarda ülke nüfusunun yüzde sekseninden fazlası köylerde yaşıyordu. Kurtuluş Savaşımız bu insanlarla kazanılmıştı. Atatürk, ulusun efendisi gerçek üretici köylüdür demişti. Köylüye destek olan, köylüyü eğiten, kalkındıran köy enstitülerini ağalar beyler yaşatmadılar. Ulusun efendisini körelttiler.

Aynı kesimler kentlere kurdukları fabrikalara işçi gerekli diyerek köylüyü kente göçürdüler. Köylüler kentlerin varoşlarını doldurdu. Arabesk bir toplum yaratıldı. Köyleşen kentlerin eğitilmesi, kalkınması gerekiyor şimdi.

Onun için kent enstitüleri bir an önce yaşama geçirilmeli. Ayrıca bu tasarıda, yüzde on, on beş gibi köyde kalan insanlar da düşünülmeli...