ANKARA'DA OKUDUĞUM KİTAPLAR

ETEM ORUÇ-BİRGİLİ CENNETOĞLU (tarih), 270 s., I. Bsk., Berfinbahar y., 2016 

Etem Oruç, Ege'li efeleri köklü/ayrıntılı bir biçimde araştırıyor, inceliyor, yazıyor. "... Börklüce Mustafa isyanıyla başlayan efelerin tarihi binlerce yıllık Ege birikimin de bir yansımasıdır. Abdallar ve efeler 15. yy.'da Osmanlı  Devleti'nin İmparatorluğa dönüşme sürecinde Sünni İslam'ın egemenliği ile birlikte düzen dışı sayıldılar. Onlar da  Osmanlı'ya karşı, halkın sözcüsü,  birçok ayaklanmanın öncüsü oldular.

Kitabı okurken Batini Tahtacı Yörüklerinin baskı ve zulümle beş yüz yıllık bir süreçte nasıl Sünnileştirildiğini göreceksiniz."  Egeli yiğitlerin, bu zulümler karşısında dağa çıkışının öyküsünü  okuyacaksınız. Cennetoğlu da bu efelerden biridir.

MÜRVET SARIYILDIZ- ANTİK KENTTE AŞK  (roman), 245  s., Sayfa 6 y., 2012

Suriyeli Ermeni Aren ile tanışan Maraşlı Deniz'in dinsel düşünüş içerisinde aşkları anlatılmaktadır. Deniz, Suriye'ye gezmeye gittiğinde gümüş takılar satan Aren ile tanışır. Aren de Maraş kökenlidrir zaten. Aşk konusunda deneyimlidir.  Suriye'nin önemli tılsımlı yerlerini gezerler. Bir gün habersizce memleketini döner Deniz. Aren’se bir yolunu bulur Maraş'a gider.  Cinsel, tinsel aşklar yaşarlar...

Aşkın doğasının, felsefenin mistik boyutlarını keşfe çıkarlar. Medusa'nın laneti uyanır. Bununla savaşan aşıklar, umarın içlerinde olduğunu bilmezler... Sanki Kerem ile Aslı aşkı gibi yaşarlar aşkı. Antik Yunan felsefesiyle doğu antik felsefesi, İslam felsefesi birleştirilmeye çalışılır. Bir sentezi, bireşimi yapılır...

SABAHATTİN ALİ-KUYUCAKLI YUSUF (roman) 222 s., 62. Bsk., YKY, 1999

 LİVANELİ- HUZURSUZLUK, 154 s., 100. Bsk., DK y., 2017

Ömer Zülfü Livaneli Doğu'nun kanayan yaralarından birine parmak basıyor. Ezidileri inceliyor.  Çok az şey biliyoruz Ezidiler hakkında. Muaviye'nin oğlu Yezit'le karıştırıyoruz, "Yezidi" diyoruz. Oysa hiç ilgileri yok. Hani Suriyeliler sığındılar ya bizim ülkemize. Onlardan biri Meleknaz adında bir kadın İŞİD'cilerin zulmüne uğruyor. Irzına geçiliyor, köle pazarlarında satılıyor... Kör bir çocuk doğuruyor. Sonunda ülkemize sığınıyor.

Yazarın çocukluk arkadaşı Hüseyin aşık oluyor bu kadına... Eve getiriyor, bir de çocuğu var İŞİD'cilerden olma, ailesi kabul etmiyor... Bir akşam yemeğinde marulu görünce kaçıyor evden. Onlara göre şeytan marul yapraklarının arasında yaşıyor. Şeytandan nefret ediyorlar.

Yeniden aramaya çıkıyor Hüseyin... Yazar da bu olayın peşine düşüyor. Birçok yeri arıyor. Onlara ait tapınaklara, manastırlara, sığınmacı evlerine gidiyor. Amerika'da olduğunu öğreniyor. Buluyor, söyleşi yapıyor... Kitap bu serüvenler sonucu oluşuyor.

GREG  LOOMIS- PEGASUS SIRRI, 400 s., I. Bsk., Pegasus y., 2008 (İng. çv. Enver Günsel)

Hıristiyan tarikatlarını anlatan bir kitap. Roma İmparatoru  Constantine 325 yılında Hırıstiyanlığı resmi din olarak  duyurur. O güne dek Hırıstiyanlık rahiplerin elinde, köşede bucukta gizli gizli işlemektedir. Gonestikler ilk tarikatlarındandır. Sonra bu konuda sayılamayacak kadar tarikatlar türemiştir. Kitaba göre Hz. İsa çarmıha gerilmemiştir. Filistin'de öldürülmüştür. Erkek kardeşiyle karısı,  gömüldüğü Kudüs'ten cesedi alıp Fransa'ya kaçırmışlardır. Halen nerede gömülü olduğu bilinmemektedir! Lang, avukattır, bu tarikatlardan birinin benimseyicisidir. Yiğenlerinden  Jeff, Janet öldürülür. Öldürenleri bulmak için aramaya çıkar. Gurt adında sevgisi de katılır aramaya. Öldürenler bulunur ama, kim olduğu söylenmez. Bunun için bağlı oldukları tarikat bol para verir, bankaya yatırılır. Bu paradan gereksinimi olanlara yardım etme kararı alır...

MEHMET AKİF- GENÇ SAFAHAT, 166  s., I Bsk. Yazarlar Birliği y., 2010 (Hazırlayan: D. Mehmet Doğan)

Kitap gençler için 7 bölümde düzenlenmiş. Akif'in Hak ve halk için yazdığı, içten anlaşılır şiirleri seçilmiş. "Edebiyat ve dilimizin anıt yapıtlarından "Safahat" aradan uzun yıllar geçmesine karşın  okunmakta ve ezberlenmektedir.  Vatan, millet için yazılmış bu güzide şiirleri  okunsun, ezberlesin düşüncesiyle  hazırlanmış kitap...  Bilindiği gibi onun ünlü şiirlerinden biri de "İstiklal Marşı"mızdır. "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" diye başlar "Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyet/ Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal" diye biter...

Coşku, sevinç, mutluluk veren şiirlerdir bunlar. Halk için, Kurtuluş Savaşı'mız  için yazılmış şiirlerle doludur "Safahat." Elli kadar şiir alınmış kitaba. "Cenk Şarkısı, Ordunun Duası, Hasta, Küfe, Bayram, Seyfi Baba, Kocakarı ile Ömer, Mahalle Kahvesi..." bunlardan bazılarıdır.

"Seyfi Baba"dan bir alıntı: "Geçen akşam eve geldim. Dediler: Seyfi Baba/ Hastalanmış yatıyormuş, Nesi varmış acaba/- Bilmeyiz oğlu haber verdi geçerken bu sabah/ -Keşki ben evde olaydım... Esef ettim, vah vah!/ Bir fener yok mu verin... Nerde sopam? Kız çabuk ol/ Gecikirsem kalırım beklemeyin... Zira yol/ Hem uzun, hem de bataktır... -Daha âlâ kalınız/ Teyzeniz geldi bu akşam, değiliz biz yalınız/..."

ZÜLFÜ LİVANELİ- KARDEŞİMİN HİKAYESİ,  325 s., Doğan Kitap y., 1. Bsk. 2013

Kadın cinayeti romanı. Akıcı bir dille yazılmış. Ali Kahraman, Arzu adında bir kadınla evlidir. Ev işleri yardımında bulanan biri tarafından öldürülür. Araştırma inceleme yapılır. Ali’nin yokluğu sırasında kadını defalarla bıçaklayarak Muharrem Dönmez’in kıskançlıktan öldürdüğü anlaşılır.  İlginç bir roman.

AMİN MAALOUF- SEMERKANT, 275 s., YKM y., 33 Bsk., 2004

Bize tarih dersleri verenler Alpaslan’ın geldiğini söylerler Anadolu’nun doğusuna. Malazgirt zaferiyle Anadolu’yu yurt edindiğini  belirtirler.  Oysa Çağrı ve Tuğrul Beyler gelmişlerdir önce. Semerkant’ı ele geçirirler. Aylardan Ramazan’dır, kentin yağmalanmasını istemezler.

Çağrı Bey Abbasi Halifesi’nin kızı Seyyide ile evlenir. Altı ay sonra Çağrı Bey öldürülür. Yerine Çağrı Bey’in oğlu Alpaslan geçer. Alpaslan Bizans ordusunu yendi. Oğlu Melikşah, Nasır Han’ın kız kardeşi Terken’le evlendi.  Alpaslan Semerkant Kalesi’ne girdiği zaman öldürüldü. Yerine Terken Hanım geçti.

Sultanlığın düzenlediği bir şiir yarışmasında Şair Cihan Hanım, Hayyam’la gözgöze geldiler, birbirlerine aşık oldular. Yarışmayı kazandıkları için sarayda yer verildi onlara. Amma Hayyam’ın kiraladığı bir evde oturdular. Hayyam İsfahan’a geliyor. Nizamülmülk 10 bin dinar para ve cariyeli, hizmetçili bir ev veryor onlara… Cihan’la burada yaşıyorlar. Matematikçi, Gökbilimci  olan Hayyam buraya bir rasathane kuruyor… İler ki zamanlarda gericiler rasathaneyi yıkıyorlar…

Hayyam, Hasan Sabbah’la tanışır. Nizamülmülk’e giderler. Sabbah divana alınır. Sabbah 40 gün içinde devletin hesaplarını yapacağını söyler.  Divanda  hesap verirken, kağıtlardan birkaçı çalınır. Sabbah zor durumda kalır. Nizam idamına karar verir. Hayyam gire araya, idam, müebbet cezaları sürgünü çevrilir.  Sabbah bunun üzerine, Selçuklu devletini yıkmaya ant içer… Bunun için girişimlerde bulundu, Alamut Kalesi’ni ele geçirdi, kendisi için yer edindi. Serdengeçtiler yetiştirdi. Nizam’ı, Alpaslan’ı, Melikşah’ı öldürttü.  Devletin başına geçen eşi Terken  Hanımı  da öldürttü…

Sultanlık, Hayyam’ın öldürülmesi için Vartan adında birini gönderdi. Vartan, Hayyam’a açıkça söyledi bunu, ama öldürmedi… Sabbah adamını gönderdi, Vartan’ı öldürttü.  Rubiyat kitabını da Alamut Kalesi’ne götürdüler.

Hayyam, Alamut’a gitmedi. Kitap sonunda ele geçirildiyse de, şiirleri başka şiirlerle karıştığı için hangi şiirlerin  Hayyam’a ai olduğu  pek bilinemiyor…

Hayyam 1048’de Nişabur’da doğdu. 1131’de Nişabur’da öldü.

Not: geniş bilgi için kitapları okuyunuz.

15.05..2019, Ankara