"POZANTI’NIN İL MERKEZİ OLMASINA KARAİSALI İÇERLEDİ VE KRİZ ÇIKARDI"

POZANTI HÜKÜMET ÜYELERİ: 5 Ağustos’ta geçici vekil olan İsmail Safa’dan görevi, yine vekil olarak devralan Nuri Conker de görevi kısa bir süre sonra Serficeli Hilmi Bey’e devretmişti. Fotoğraf, Vali Serficeli Hilmi Bey zamanında yine Pozantı’da çekilmiştir. Sırasıyla; 1) Odacı Ahmet Ağa, 2) İdare Meclisi Başkatip Yardımcısı  Memduh Çelik, 3) Eşraftan Dıblanzade Salim bey, 4) Şifre Katibi Abdüssamet bey, 5) Komiser Yardımcısı Hacı Mehmet Efendi,  6) Polis Bahri Efendi, 9) Belediye Odacısı Ali Efendi, 11) Belediye Başkanı Dıblanzade Mehmet Fuat Bey, 12) Tarım ve Orman Müdürü Halil bey, 13) Komiser Mahmut Nedim Bey, 14) Yaver Semrazade Yüzbaşı Emin Bey, 14) Hulusi Akdağ, 17) Belgeler Müdürü Nuri Bey, 18) Mejtupçu Süleyman Faik Bey,  19) Defterdar Ahmet Bey, 20) Vilayet Kadısı (Hakimi) Kadızade Feyzi Bey, 21) Vali Serficeli Hilmi Bey, 22) Jandarma Alay Komutanı Yarbay Sami Bey, 23) Polis Müdürü Hacı Hilmi Bey.
x x x

Mustafa Kemal Paşa Pozantı Kongresi ile ilgili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde gerçekleştirilen Gizli Oturumda şöyle söylüyordu:

“Şimdilik Pozantı’yı Adana’ya Merkez olmak üzere kurmaya lüzum gördüm. Mersin Livası oluştu. (…) Karaisalı kazası diye halk kendi kendine idare etmeye başlamıştır. Mersin ve Tarsus kaalarını doğrudan doğruya merkezi vilayetle irtibatlandırdık ve oralarda vekaleten görev yapmakta olan kişileri vekil olmak üzere tayin ettik ve hükümet için gerekli tedbirleri aldık. Onlar da derhal göreve başladılar.”

Atatürk’ün TBMM’deki sözlerini açalım: Mersin`in merkezi Erçel Köyünden ve Osmaniye’nin ise Haruniye bölgesinden idare edilnesi uygun görülmüştü. Kaymakamlıklara şu isimler atandı :

Tarsus : Şükrü Bey, Karaisalı : Saadettin (Beybaba) Bey, Ceyhan: Çerkez İbrahim Bey, Kadirl : Sadi Bey, Yumurtalık Ayas): Tevfik Bey, Feke : Feyyaz Bey.
Tarsus`un idare merkezi Namrun; Ceyhan`ın ise Burhanlı Köyü oldu. Yumurtalık Kaymakamlığı da Osmaniye Mutasarrıflığı gibi, sabit değildi.:

Kadızade Feyzi, Gülekli Tevfik ve Yolgeçenli Ata Vilayet Daimi Encümenini oluşturmuştu. Dıblanzade Mehmet Fuat Bey’in Başkan tayin edildiği Belediye Meclis üyeliklerine de Ahmet Remzi (Yüreğir), Kethüdazade İbrahim, Karadayı İsmail, Savatlı Halil Ağa ve Haydarzade Ali Efendi getirilmişti.

KARAİSALILAR KRİZ ÇIKARIYOR

Karaisalı o güne dek, resmen olmasa bile fiilen mücadele merkezi konumundaydı ve bu durum kasaba halkı’nın gururu olmuştu. Pozantı Kongresi kararlarıyla bazı Karaisalılar gurur meselesi yaptı ve ikilik krizi ortaya çıktı. İkiliğin körükleyicisi ise Kaymakan Sadettin Beydi (Beybaba). Sadettin Bey, vilayet merkezi olarak Pozantı’nın kabulünden daha çok mücadele yönetim yetkisinin ellerinden alınmasını kabullenemiyordu. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Pozantı’ya taşınması ve yönetimin yeniden seçilmesi ise çıldırtan neden olmuştu.

Karaisalı halkı, uzun süren manevi üstünlüğün Pozantı bucağına geçmesini kabullenemedi. Bu yerel kıskançlık olayı Karaisalı’yı neredeyse Kuvvâ-yı Milliye’ye düşman hale getirmişti . Karaisalılılar tekrar Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyeti’nin kurulması ve 41. Tümen Komutanı Mehmet Hayri Bey’e 12 Ağustos günü muhtıra verdiler.

Özetle, “Pozantı’dan ayrı çalışmak isteriz, Cephemizdeki Karasalılı olmayan erler çekilsin, Malatya’dan getirilmiş bulunan 4000 silah Adana, Tarsus ve Karaisalı’ya eşit sayıda dağıtılsın, Karaisalı’da bir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulsun, savaş sona erinceye kadar Karaisalı ilçesinin gelirlerinden her ne şekilde olursa olsun başka yere para harcanmasın, Karaisalı halkından hiçbir şekilde yardım talep edilmemesin…” gibi 12 maddeden oluşan bu muhtıra cephe gerisinde durumun hiç iyi gitmediğini bir ikilik oluştuğunu açıkca gösteriyordu.

Tümen Komutanı Mehmet Hayri Bey’e verilen bu muhtıra vilayet teşkilatını karıştırdı. Ortalığı karıştıran ve ikiliğin başı olan kaymakam Saadettin (Beybaba) Bey görevinden alındı . Yerine de vekaleten Hasan (Akıncı) Bey getirildi . Daha sonra asıl kaymakam Süvari Yarbayı Ahmet Hamdi Bey gelinceye kadar da Mektupçu Süleyman (Çelik) Bey vekalet etmişti. Ardından, Karaisalıların Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurmak istemeleri kabul edilerek Menemencioğlu Adil Bey başkanlığa getirildi.

Ne var ki bu olumsuzluklar cephelerde de kendini gösteriyor, mücadeleler başarısızlıkla sonuçlanıyordu. Gelen kötü haberler diğer cephelerde ve yönetim merkezinde de kuşkusuz moral kırıcı oluyordu. Öyle ki, Fransızlara sığınmaktan başka çıkar yol bulunmadığını düşünen karamsarlar da vardı. Bu sapık fikirlerin liderliğini Seyhan Grup Komutanı Teğmen Abdüsselam yapıyordu .

Karışıklık Ankara’yı harekete geçirmişti. Mustafa Kemal Paşa, milletvekili seçilen İsmail Safa Bey’in yerine vekil Vali olarak Mehmet Nuri Bey’i gönderdi. İsmail safa teğmen Abdüsselam’ın durumunu yeni valiye anlattı. Nitekim teğmen birkaç gün sonra müfrezesini bırakıp Fransızların kontrolündeki bölgeye geçti. Mehmet Nuri Bey bütün bu olayları değerlendirdikten sonra 8 Ekim 1920 Günü İkinci Pozantı Kongresini topladı. Vali’nin kongreye hakimiyeti belirgindi ve sıkı disipline yönelik kararlar alındı. Kararlar Yeni Adana Gazetesi’nde yayınlandı. Ayrıca bastırılarak her yana dağıtıldı.

Kongre kararlarının ilk paragrafı şöyle okunuyordu: Memleketin savunması cephelerin güçlendirilmesi ve il ihtiyaçlarını sağlamak hakkında görüşmelerde bulunmak için yapılan davet üzerine bütün ilçe ve bucaklardan seçilen 60 üyeden kurulu kongre heyeti Ekim ayının sekizinci Cuma günü saat 09.00’da Pozantı’daki özel yerde toplanarak iki gün süren müzakereler sonunda şu kararlar alınmıştır.”

Bundan sonra ortalık duruldu ve cephe üstünlüğü yeniden müfrezelerimizin eline geçti.