SON GECE /SAVAŞ AŞK

(Haber: M. Demirel Babacanoğlu)

“Son Gece”(*) adlı romanı ilk gençlik yıllarımda okumuştum. 54 yıl sonra bir daha okudum. Roman öyle acıklı ki, göz yaşlarımı tutamadım. Lanet ettim savaşa, İnsanı, aşkı, toprağı öldürüyor savaş.

 Birinci Dünya Savaşı’ndan bir kesit bu roman. Romanya’da geçiyor olay.  Almanlar, Bulgarlarla işbirliği yapıyoruz. Sırayla, Abdülhamit, Vahdettin, Enver paşa var başta. Öyle bir savaşa sokulmuşuz ki; birlikte savaştığımız devletler yenilince biz de yenik düşmüşüz. Yalnızca kazandığımız Çanakkale Savaşı olmuş.

 Yüzbaşı Faruk Bey, genç bir subaydır. Romanya’da İbrail’in işgali görevi ona verilmiştir. Yağmur altında yola çıkarlar, geceyi geçirmek için bir dam altı ararlar.  Işık yanan bir ev görürler. Burası, eski, emekli general Mihalesku’ların evidir. Eve, izinsiz girerler, bir gece kalıp gideceklerini söylerler. Ama general dinlemez, silahını ateşler, Faruk Bey kolundan vurulur. Faruk Bey de silahını ateşler, General ölür… Kurşun Faruk Bey’in kolunu delip geçmiştir; Sıhhiye Onbaşısı gelir sarar. Generali evin bahçesine gömerler, selamlarlar askerce.

 Tan yeri ağarırken, evden ayrılılar. İbrail’i kuşatırlar, gün doğarken İbrail işgal edilir. Gradina Poblika Meydanı’nda hükmet yapıları vardır. Belediye Başkanı, Emniyet Müdürü bulunur orada. Hükümet bürolarının Emniyet müdürlüğüne taşınmasını emreder yüzbaşı. Taşınır. Yerleşirler. Yüzbaşının gözüne görkemli bir ev ilişir  Meydan’ın kıyısında. Bu eve yerleşmek ister yüzbaşı. Evde genç bir kız, bir hala oturmaktadır. Gönülsüz, evin bir odası ayrılır yüzbaşıya. Tanışma, konuşma sırasında anlaşılır ki burası General Mihalesku’ların evi.

 Yüzbaşı bir talihsizlik olduğunu, önce Generalin kendisine ateş ettiğini söyler;  savunmaya çalışır kendini. Memleketinizde gözümüz yok, buradan gideceğiz yakında der… Alman yayılmacılığı tutmaktadır kendilerini burada. Günler geçtikçe, eski yara kabuk bağlar. Düşmanlık dostluğa dönüşür. Kızın adı Mariya’dır. Aşık olurlar birbirlerine. Kızın abisi Pavlos  savaş uçaklarını kullanmaktadır. Bir bombardımanda Yüzbaşı yaralanır. Hastaneye kaldırılır. Ayağı kesilecektir… Doktorlar tartışırlar. Birkaç gün beklemeye karar verirler. Hasta ameliyata alındığında, sargı açılır, bakılır, kangren durmuştur, ayak kesilmez…

 Bağlaşıklar yenilmiştir. Bulgarlar savaştan çekilmiştir. Almanlar da çekilmek üzeredir. Hazırlıklar yapılır. Romanya’dan ayrılma zamanı gelmiştir. Ayrılış günü ve saati gizli tutulur. Bu sıralarda Pavlos eve gelir. Kardeşi Mariya’ya durumu anlatır, baskın yapacaklarını söyler. O da sevgilisi  yüzbaşıya söyler. Gitme seni öldürecekler der… Yüzbaşı, Almanlara bildirir… Almanlar, Romenler üstüne baskın yaparlar. Kurtarırlar yakayı…

 Pavlos’un olaydan haberi olur. Eve gelir… İçeri girer. Evde yüzbaşı vardır. Silahını çeker, yüzbaşıyı bir direğe bağlatır. Kız kardeşini getirir ortaya. Dışarıdan çağırttığı sarhoş Çingenelere teslim eder. Çok kötü şeyler olur. Pavlos, yaptığından tiksinir, intihar eder.

 Yüzbaşı, hazin bir şekilde ayrılır sevgilisinden, bir ay sonra döneceğini gelip alacağını söyler. İstanbul’a gelir, babası ölmüştür; küçük şirin evlerinde annesiyle kalır. Istırap çeker. Her gün ağlar… 

Haber gelir bir gün komutanlıktan. Kurtuluş Savaşı için çağrılmaktadır. Gider, bir haftalığına izin alır. Romanya’ya gider. Mihaleskuların evine varır. Kızın halası vardır evde yalnızca. Mariya’yı sorar. Bizden ayrıldı, başka yerde oturuyor der. Bir at arabası tutar, onunla giderler. Hala Mihalesku mezarlığa götürür yüzbaşıyı. Meriya’nın mezarını gösterir, işte burada yatıyor der. Yıkılır yüzbaşı. Böyle hazin, böyle kötü bir sonla biter roman.

…

(*) Esat Mahmut Karakurt, Son Gece, 223 s., İnkılap Kitapevi Y., 7. Bsk.1967; İst.

29.03.2021, Adana