Hızlı yemek yemenin 2 önemli zararı daha

Herkese Bilim ve Teknoloji Dergisinden Sevda Deniz Karali'nin derlediği haber şöyle:

Hızlı yemek yememenizi söyleyen annelerinizin şimdi en azından bu önerisini destekleyecek sağlam bir gerekçesi var: Japonya’da yapılan yeni bir araştırmada hızlı yemek yemenin bel genişliğinizi artırdığı ve metabolik sendroma zemin hazırladığı saptandı.

Amerikan Kalp Birliği’ne göre hızlı yemek yiyen insanların obez olma riski yavaş yiyenlere oranla çok daha fazla. Ayrıca hızlı yemek yiyen kişilerin metabolik sendrom olarak da bilinen sağlık sorununa yakalanma riski de aynı şekilde çok yüksek. Metabolik sendrom, bir insanda karın bölgesinde yağlanma, yüksek kan şekeri, yüksek tansiyon, yüksek trigliserit ve düşük HDL (iyi kolesterol) gibi olumsuzluklardan en az üçünün görülmesi anlamına geliyor.

Hiroşima Üniversitesi’nden Dr. Takayuki Yamaji’nin liderliğinde yürütülen söz konusu araştırma, hızlı yemek yemenin sağlık sorunlarına sebep olduğunu gösteren ilk araştırma değil. Daha önceki araştırmalarda da hızlı yemek yemenin obeziteye yol açtığına işaret ediliyordu, ancak hızlı yemek ile metabolik sendrom arasındaki ilişki ilk defa gözler önüne seriliyor.

Hızlı yemek ve metabolik sendrom

Yeni araştırmada yaş ortalaması 51 olan yaklaşık 1.100 kişi incelendi. Bütün katılımcılar araştırma başlangıcında sağlık muayenesine tabi tutulmuş, beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzları ve hastalık geçmişleriyle ilgili soruları cevaplamışlardı. Araştırma başlangıcında hiçbir katılımcıda metabolik sendrom görülmemişken beş yıl sonra katılımcıların 84’ünde metabolik sendromun ortaya çıktığı görüldü. Katılımcılardan, başkalarına oranla yeme hızlarını değerlendirmeleri istendi.

Katılımcıların % 6’sı yavaş yediklerini belirtirken %32’si hızlı yemek yediklerini itiraf etti. Geri kalan katılımcılar ise ortalama hızda -yani “normal yeme hızı” olarak görülen hızda- yemek yiyordu. Ayrıca erkeklerin kadınlardan daha hızlı yemek yediği de görüldü.

Amerika’da yürütülen benzer bir araştırmada da 40 ve üstü yaşlardaki 9.000 katılımcının hiçbirinde araştırma başlangıcında metabolik sendrom görülmezken, sonraki üç yıl içerisinde yapılan incelemelerde hızlı yemek yiyen katılımcılarda, yavaş yiyenlere oranla metabolik sendrom görülme riskinin daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Metabolik sendrom görülen katılımcıların genellikle bel genişliği daha fazlaydı ve HDL seviyeleri daha düşüktü.

Bel genişliği daha fazla

Hızlı yemek yemenin kalp sağlığını ve kişinin bel genişliğini etkilemesinin bir sebebi, hızlı yemek yerken kişinin doyma hissine erişememesi bu nedenle de daha fazla yiyip çok fazla kalori alması olabilir. Bunun sebebi, hızlı yemek yendiğinde iştahı düzenleyen ve tokluk hissi yaratan bağırsak hormonlarının işleyişinin bozulmasıdır. Bu durum kişinin gelecekte obeziteye yakalanmasına yol açabilir. Yapılan benzer araştırmalarda öğle yemeğini hızlı yiyen kişilerin, yavaş yiyenlere oranla çok daha erken acıktığı görülmüştü.

Kan şekeri düzeyinde dalgalanmalar

Yamaji, araştırma sonuçlarında hızlı yemek yemenin aynı zamanda kan şekeri seviyelerinde de büyük oynamalara sebep olduğunun görüldüğünü söylüyor. Her ne kadar hızlı yemek yemek doğrudan diyabete sebep olmasa da vücudunuzu şeker hastalığına meyilli hale getiriyor. Ayrıca hızlı yemek yemenin sebep olduğu obezitenin de diyabetin en önemli sebeplerinden biri olduğunu unutmamak gerek. Yapılan geniş çaplı bir araştırmada diyabet hastası olan orta yaşlı erkek ve kadın katılımcılar arasında hızlı yemek yediğini söyleyenlerin insülin direnci riskinin daha yüksek olduğu gözlemlenmişti. İnsülin direnci zaman içinde diyabete dönüşebiliyor.

Yemek yemenin diğer zararlarından biri de gastrit yani mide duvarını aşındıran, kimi zaman ülsere de de sebep olabilen enfeksiyondur. Güney Kore’de yapılan bir araştırmada 10.000’den fazla katılımcıda üst gastrointestinal endoskopi de dahil olmak üzere genel tarama yapılmış, hızlı yemek yediklerini söyleyen kişilerde gastrit tespit edilmişti. Bunun nedeni de şu: Hızlı yemek yiyen kişiler daha çabuk acıktığı için daha çok yemek yer. Bu da yiyeceklerin midede daha uzun süre kalmasına, yani mide duvarının mide asidine daha uzun süre maruz kalmasına neden olur.

Neyse ki insanlar yemek yeme hızlarını düşürebilir, her lokmanın tadını çıkarmayı başarabilir. Elbette bunun için bazı stratejiler geliştirmek gerekebiliyor. İşte bunlardan bazıları:

Öğünlerinize yeterli zaman ayırın. Yemeğe, günlük programınızda öncelikli bir yer ayırın. Her öğün için en az 20 dakikanız olsun zira vücudunuzun beyninize tokluk sinyali göndermesi en az bu kadar sürebilir.

Bütün duyularınızı açın. Yemek yemeye başladığınızda yiyeceğinizin aromasını, tadını, kıvamını ve diğer duyusal özelliklerini algılamaya çalışın. Yemeğinizi yediğiniz süre boyunca bu algılarınızı açık tutun.

Daha fazla çiğneyin. Yiyeceğinizden küçük ısırıklar alın ve hepsini uzun uzun çiğneyin. Böylece daha yavaş yemek yemenizin yanı sıra yiyeceğinizin midede daha kolay öğütülmesine ve besinlerin emilimine de yardımcı olursunuz.

Yemek esnasında sohbet edin. Lokmalarınızın arasında sohbet etmek, öğünlerinizi yaymanın en keyifli yollarından biridir.
(Kaynak:Herkese Bilim ve Teknoloji)