'AĞAÇLANDIRMA' KAMPANYALARI KÜRESEL ISINMAYLA MÜCADELEDE NE KADAR ETKİLİ?

Türkiye'de meydana gelen orman yangınlarında on binlerce hektarlık yeşil alan yok oldu. Özellikle Akdeniz ve Ege Bölgesi kıyılarında yoğunlaşan orman yangınlarının yüzde 90'ı kontrol altına alındı. 
Orman yangınları akabinde başta Türkiye Erozyonla Mücadele Derneği (TEMA) başta olmak üzere bir çok sivil toplum örgütü (STK) ağaçlandırma faaliyetleri, fidan dikme çalışmaları ve kampanyaları başlatıyor.

Ancak uzmanlara göre son dönemlerde Türkiye'de görülen kuraklık, orman yangınları, erozyon, küresel ısınma ve sel felaketleri sonrası başlatılan devasa fidan dikme kampanyaları pek etkili sonuç vermedi.

Dünyada bilimsel ve teknik gelişmelerle ilgili akademik yayınları derleyen ABD merkezli Scence News, Türkiye'de 2019'da başlatılan ağaçlandırma kampanyasında elde edilen sonucu örnek olarak gösterdi.

Scence News verilerine göre Türkiye'de 2019'da başlatılan yeşillendirme ve ağaçlandırma kampanyasında dikilen fidanların yüzde 90'ı sadece 3 ay süre içerisinde kurudu.

11 Kasım tarihi kabul edilen "Milli Ağaçlandırma Günü" ile o dönemde 11 milyon fidan toprakla buluşturularak bir dünya rekoruna imza atılmıştı. Sadece bir il sınırları içinde birkaç saat içerisinde 300 bini aşkın fidan dikilmiş ve Endonezya'da bu alanda kırılan dünya rekoru geçilmişti.

O dönem Tarım ve Orman Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü'nün koordinasyonunda gerçekleştirilen ağaçlandırma kampanyası, "Geleceğe Nefes" sloganı ile başlatılmış ve binlerce kişinin katılımıyla Türkiye'nin dört bir yanında büyük bir ağaçlandırma çalışması yapıldı.

Türkiye'de daha önceki ağaçlandırma kampanyasından nasıl bir sonuç elde edildi?
Tarım Orman-İş Sendikası Başkanı Şükrü Durmuş, o dönem Cumhuriyet'e yaptığı değerlendirmede "Mevsim itibarıyla yeteri kadar yağışın olmadığı dönemde, sırf Guinness Rekorlar Kitabı’na girmek adına böyle bir kampanyanın yürütülmesinin yanlış olduğunu söylemiştik. Ayrıca dikilen fidanların usulüne uygun ve ehil insanlar tarafından dikilmediği de ortadaydı. Keşke o dönem ki iddialarımızda biz yanılmış olsaydık. Birkaç alanda yaptığımız araştırmada yüzde 90’ın üzerinde fidanın öldüğü görülmektedir." demişti.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2019 Kasım'ında toprakla buluşturulan 11 milyon fidanın büyük bir kısmının kuruduğunu açıklamıştı.

Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ise Gürer'in ve sosyal medyada ileri sürülen iddialar sonrası konuyla ilgili açıklama yapmış ve 11 milyonu aşkın fidanın yüzde 95 oranda tuttuğunu duyurmuştu.

Akademik çalışmalar ve araştırmalar dünya genelinde ağaçlandırma çalışmalarının çoğu zaman bilinçsizce yapıldığını gösteriyor.

2020 yılında Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 1 Trilyon Ağaç adlı bir kampanya başlatarak, fidan dikimiyle küresel ısınma ve karbondiaoksit salınımını engellemeyi amaçlamıştı. Ancak araştırmalara göre uzmanlar ağaç dikiminin doğaya salınan karbondiaoksit oranını azaltmadığı görüşünde birleşiyor.

1978'de Çin'de dikilen fidanların yüzde 85'i kurudu
Örneğin 1978 yılında Çin'in kuzey bölgelerine 4 bin 500 kilometre uzunluğunda bir ağaçlandırma çalışması yapılarak Gobi Çölü'nün genişlemesinin engellenmesi amaçlanmıştı.

Ancak 2011'de yapılan bir araştırma, yaklaşık 43 sene önce dikilen milyonlarca ağacın yüzde 85'inin kuruduğunu ortaya çıkarmıştı.

Verilere göre şu anda güney doğu Asya'da bulunan ormanlar ve Güney Amerika'daki Amazon ormanlarını tarım arazisi açma çalışmaları, yangınlar ve kereste üretimi çalışmaları gibi sebeplerle oksijenden ziyade daha fazla karbonmonoksit salınımına neden oluyor.

Doğal seyrinde yetişen ormanlar küresel ısınmayla mücadelede daha etkili
Uzmanlar yeşillendirme çalışmalarının istenilen etkiyi göstermeme sebebini, daha sonraki aşamaların doğru şekilde planlanmaması, yanlış ağaç türlerinin ve yanlış dönemlerde fidan ekimi yapılması olarak açıklıyor.

Science News'deki akademik çalışmalar fidan dikme kampanyaları yerine, ağaçların doğal seyrinde yeniden yeşermesinin daha fazla karbon monoksit gazının açığa çıkmasını engellediği görüşünde.

Bunun yanında farklı ağaç türleri yerine tek tip fidan dikilmesi de karbon salınımını artıran bir diğer etken. Bu tür projelerin biyolojik çeşitliliği de azaltması söz konusu.(Kaynak:Euronews)