KIRLANGIÇ

Kırlangıcı bilmeyen yoktur! Çocukluk yıllarımda, köydeki evimizin sofa tavanındaki salma ağaçlarından birine tutunan yuva yapmışlardı. Yumurta bıraktılar, kuluçkaya yattılar. On beş gün kadar sonra yavru çıkardılar. Baba/ana kuş beslediler, büyüttüler. Törenle uçurdular. Bir süre kaldıktan sonra gittiler. İlkbahar gelince döndüler. Yuvalarını olduğu gibi sağlam buldular, sevindiler, şenlendirdiler.

Anama, neden evlerin sofa tavanına yapıyor  yuvayı bu kuşlar derdim? Anam; “Yılanlar kuş yavrularının düşmanıdır. Yavrularını biz koruyalım diye evlere yapıyorlar…” derdi. Bu yanıtın gerçek payı yok değildi. Bazı evlerde tanık olunmuştu buna…

On yıldan beri Çamlıyayla’dayız. İlk kez geçen yıl, Haziran başında geldiğimizde evimizin balkon tavanına iki kırlangıcın yuva yapmış olduğunu gördük. Evimiz şenlenmişti. Artık bizden sayılırdı kuşlar! Anne kuş, baba kuş nöbetleşe kuluçkaya yatıyorlardı. Günü gelince yavrularını çıkardılar. Ana/baba kuş yavruları besleme görevindeydiler. Biri gidiyor, biri geliyordu, gagalarında bir sinek ya da bir böcek vardı. Yavrulara verip, vıcırdıyorlardı. Yavrular büyüdüler, onları uçurdular, bir süre sonra gittiler. Bu yılda aynı işlevi tamamladılar…

Kırlangıçlar, kutuplar dışında her coğrafyada yaşayabilirler. Sinek, böcek avlayarak geçinirler. Boyları 10 ila 23 cm kadardır. Karnı ak, başı, kanatları, kuyruğu karadır. Alın, gerdan kahve parlaktır. Ayakları kısa, tırnakları sivri, gagaları üçgen biçimindedir. Yüz kadar türü vardır. En yaygını, mor, kır, ev kuşlardır. Dağ kırlangıcına Ebabil denir. Fil suresinde, ondan söz edilir. Kuyrukları dümen gibi yön verir. Saatte 50-60 km hızla uçabilir,8 saat havada kalabilirler. Şiddetli yağmur, yelden hoşlanmazlar. Kışı Afrika’da geçirirler. İlkbaharda dönerler.

Yuvalarının binaların çatı katlarına, balkon altlarına, pencere oyuklarına, kayalıklara, mağaralara, ağaç kovuklarına yaparlar. Erkeğin salyası ile kile ot/saman karıştırarak çamur yaparlar, gagalarını mala gibi kullanırlar, sekiz günde, eni 20, derinliği 10 cm kadar olan yuvayı tamamlarlar. İçini kıl/tüy ile döşerler.

…

Kaynak: Özgür Ansiklopedi, İnternet 11.6.2022. Çamlıyayla