Türkiye’de yetişkin nüfusun yüzde 5-7’sinde, çocukların da yüzde 13-15’inde astım hastalığı görülüyor.

 Çağımızın hastalığı haline gelen alerji, özellikle astımla birleşince daha da endişe verici bir tabloya neden oluyor. Astım, büyük oranda alerjilerden kaynaklansa da her alerji astıma yol açmıyor.

 Çeşitli nedenlerle ortaya çıkan alerji, birçok kişinin ortak şikayeti... Görülme sıklığı günden güne artan bu sorun, kimi zaman astım hastalığına da yol açıyor. Bu da alerjinin önemsenmesi gereken bir sağlık sorunu olduğunu ortaya koyuyor. Acıbadem Adana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gamze Uçar, “Her alerji astım değil ama özellikle çocukluk çağında gelişen astım, alerjiden kaynaklanabiliyor. Yetişkinlerde görülen astım hastalığının kökeni yüzde 50 oranında alerjiye bağlıyken, bu oran çocuklarda yüzde 80’e çıkıyor” diyor.

 BU ŞİKAYETLERE DİKKAT!

Astım, ‘bronşlarda yangı ile seyreden kronik inflamatuvar bir hastalık’ olarak ifade ediliyor. Buna bağlı olarak hava yollarında daralmalar oluyor; ataklar halinde kuru öksürük, nefes darlığı, hırıltılı ve hışırtılı solunum ile göğüste baskı hissi yaşanıyor. Hastalık; özellikle sabaha karşı ortaya çıkan ataklarla kendini gösteriyor, bazen ilaçla bazen de doğal seyrinde düzelebiliyor. Atopik (alerjiye yatkın) kişilerde ortaya çıkan saman nezlesi (alerjik rinit) vakalarının yüzde 40’ında astım gelişiyor. Alerjik rinit, burun mukozasının inflamasyonu ile oluşuyor. Hapşırma, burun akıntısı, boğaz ve burun kaşıntısı, göz yaşarması gibi şikayetlerle kendini gösteriyor.

 GENETİK DE OLABİLİYOR, ÇEVRESEL DE…

Alerji ve astım hastalığının teşhisinde, hasta öyküsü ile erken tanı önem taşıyor. Hastalar düzenli tedaviyle, yaşamlarını normal seyrinde sürdürebiliyor. Solunum fonksiyon testi ise tanı koymada altın standart olarak kabul ediliyor. Oysa hava yollarında oluşan daralmayı gösteren bu test, hastalığın erken dönemlerinde normal sonuçlar vererek yanılgıya sebep olabiliyor. Bu iki soruna, kişisel ve çevresel etkenler neden oluyor. Kişisel faktörler, genetik kaynaklı oluşurken, atopik bünyeli ve bronş hiperaktivitesi olan kişilerde astım daha sık görülüyor. Çocukluk çağında erkeklerde yaygın görülen bu hastalık, ergenlik ve erişkinlikte ise daha çok kadınlarda ortaya çıkıyor. Çevresel faktörler ise alerjenlerden kaynaklanıyor. Yıl boyu ortaya çıkan ev tozu akarları, kedi ve köpek tüyleri, küf ve hamamböceği alerjisinden kaynaklanan faktörlerin yanı sıra, mevsimsel alerjiler de rinit ile astıma yol açabiliyor. Mevsimsel alerjiler genellikle ilkbahar aylarında ortaya çıkıyor. Ancak Türkiye gibi Akdeniz ikliminde yer alan sıcak ülkelerde, polen mevsimi uzun sürdüğü için alerji süresi 8-9 ay devam edebiliyor. Çocukluk çağında geçirilen akciğer enfeksiyonları da astım riskini artırıyor.

 SİGARADAN UZAK DURUN

Astımın en önemli nedenlerinden biri de sigara. Bebeklik çağında, anne sütü ile beslenen kişilerde astım riski daha düşük oluyor. Ancak hamilelik döneminde sigara içen kadınların bebeklerinde, ilk bir yıl içinde hışırtılı solunumla devam eden hastalık riski dört kat daha fazla görülüyor. Sigara ayrıca astım hastalığının gelişme riskini artırdığı gibi, hastanın tedaviye direnç göstermesine sebep olup, atakları çoğaltıyor. Bu nedenle astımlı hastaların kesinlikle sigara içmemesi, içilen ortamlarda bulunmaması gerekiyor.

DOKTOR HASTA İŞBİRLİĞİ TEDAVİ BAŞARISINI ARTIRIYOR

Astımın tedavisinde doktor-hasta işbirliğinin önem taşıdığını belirten Acıbadem Adana Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Gamze Uçar, “Hastalara bu rahatsızlığın belirtilerinin doğru aktarılması, düzenli kontrollerin ne denli önemli olduğunun vurgulanması gerekiyor. Kişilerin, bu sorunun tedaviyle giderilebileceğine inanıp, doktorların yol göstericiliğinde hareket etmesi de önem taşıyor”diyor. Tedavi kapsamında kullanılan ilaçların ne şekilde tüketileceği de hastalığın seyrine etki ediyor. Özellikle ‘inhaler’ tipi, solunum yoluyla alınan ilaçların yanlış şekilde kullanılması tedaviye zarar verebiliyor. İçeriği bilinmeyen bitki çayları ve destekleyici ilaçların da kullanılmaması gerekiyor.

KENDİNİZİ ALERJENLERDEN KORUYUN!

Alerjinin tedavisinde, bu soruna yol açan etmenlerin ortadan kaldırılması önem taşıyor. Alınacak basit tedbirler ve yaşam biçiminde yapılacak değişikliklerle, alerjiye yol açan alerjenlerden korunmak mümkün.

Bu önlemler şu şekilde sıralanıyor:

- Ev tozu alerjisi saptanması halinde, özellikle yatak odasında halı bulundurmayın. Yerlere halı yerine, kilim serin. Kilimleri de sık aralıklarla, yüksek ısıda yıkayın.

- Evinizi sıkça havalandırın.

- Özellikle çocuklara ait yastık, çarşaf ve nevresim takımlarını haftada en az bir kez, 55-60 derecede yıkayın.

- Peluş oyuncakları çocuk odasında bulundurmayın.

- Yün battaniye ve yün giysiler kullanmayın.

- Polen alerjiniz varsa, özellikle bahar aylarında mecbur kalmadıkça açık havaya çıkmayın. Evden çıkmanız gerekiyorsa, mutlaka maske takın.

- Sıkça rastlanılan hamamböceği alerjisinden korunmak için genel ev hijyenine özen gösterin. Oluşan rutubet ve küf mantarlarını temizleyin.

- Alerjiniz kedi ya da köpek tüyünden kaynaklanıyorsa, bu hayvanlardan uzak durun.

Yorumlar