TMMOB, DEPOLARDAKİ İÇME SUYUNA DİKKAT ÇEKTİ

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Adana Şube Başkan Şehmus Alparslan, MMO Adana Şube Başkan Hasan Emir Kavi, Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Rozelin Aydın, Adana’da şebeke suyunun bina girişine kadar güvenli ve sağlıklı bir şekilde getirilse bile bina içindeki yolculuğunun sahipsiz kaldığını ifade ettiler.

Gıda Mühendisleri Odası Adana Şube Başkan Şehmus Alparslan, MMO Adana Şube Başkan Hasan Emir Kavi, Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Rozelin Aydın Çukurova Gazeteciler Cemiyeti’nde düzenledikleri basın toplantısında Adana içme suyu şebekesi ile binalardaki su depoları ile ilgili açıklamalarda bulundu. Ortak açıklamayı okuyan Gıda Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Şehmus Alparslan, suyun, gerek insan yaşamında, gerekse diğer bütün canlıların hatta yeryüzündeki her varlığın yapısında bulunması, yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli bütün faktörlerdeki gerekliliği bakımından yaşamın kaynağı olduğunu, uzay araştırmalarında hayatın varlığına dair ön bulgu olarak ilk aranan unsurun“su” olduğuna dikkat çekti. Dünyanın 70%`ini kaplayan suyun sadece 2,53%`lük kısmının tatlı su, bu tatlı suyun da sadece  yüzde birinden azının kullanılabilir ve içilebilir özellikte olduğunu ifade eden Alparslan açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

“Küresel ısınma, artan şehirleşme ve nüfus artışı ile beraber kullanılabilir temiz su kaynaklarının azalması veya tükenmesi son yıllarda tüm dünyanın üzerinde durduğu en önemli konulardan biri haline gelmiştir. Sağlıklı suya olan erişim tüm insanlık için temel bir hak olduğu halde, dünya üzerinde 900 milyon kişinin güvenli bir su kaynağına ulaşamadığı bilinmektedir.

Sağlıklı bir su; içerisinde hastalık yapan mikroorganizmaları ve toksik kimyasalları içermeyen bunun yanı sıra gerekli mineralleri bünyesinde bulunduran sudur.

Küresel düzeyde ortaya çıkan hastalıkların büyük çoğunluğunun güvenli bir içme suyu ve iyi bir sanitasyon olanağı sağlandığında önlenebileceği beklenmektedir.

Bu durumda suyun insani amaçlı tüketime sunulmadan önce dezenfekte edilmesi şarttır. Dezenfeksiyon işleminde kullanılan en yaygın yöntem klorlama olmakla beraber çeşitli filtrasyon, çöktürme vb. yöntemler de uygulanmaktadır.

Bilindiği gibi İçme ve Kullanma Suyu’nun temini yerel yönetimlerin başlıca görevleri arasındadır. Suyun kaynağında çeşitli yöntemlerle temizlenmesi ve içilebilir kılınması ayrıca uygun hatlar aracılığı ile son tüketim noktasına taşınması yerel yönetimlerin temel görevleri arasındadır.

İnsani amaçlı kullanılan suların sağlık açısından herhangi bir risk teşkil etmemesi için belirli kriterlerde olması gereklidir. Ülkemizde konu ile güncel mevzuat 17.02.2005 tarih 25730 Sayılı Resmi Gazete`de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik`tir.”

ŞEHİR İÇME SUYU ŞEBEKESİNDE DURUM

Adana’da kullanılan içme suyunun durumu ile ilgili olarak TMMOB’ye bağlı Makine Mühendisleri Odası, Gıda Mühendisleri Odası Adana Şubeleri olarak yapılan çalışmayı Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nin yürüttüğü proje sonuçları ile birleştirildiğinde ulaşılan bazı sonuçları kamuoyunun bilgisine sunulmak istediklerini de belirten Gıda Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Şehmus Alparslan, şöyle dedi:

”Çatalan barajı kaynaklı şehir şebeke suyundan değişik noktalardan olmak üzere numuneler alınmış ve İl Halk Sağlığı Laboratuarında “Kontrol İzlemesi” analiz planı kapsamında Mikrobiyolojik ve Kimyasal analizlere tabii tutulmuştur.

Analiz sonuçlarına göre ana şebekeden alınan numunelerde bakılan parametreler bakımından herhangi bir olumsuzluk tespit edilememiştir.

SUYUN BİNA İÇİNDEKİ YOLCULUĞU SAHİPSİZ

Proje kapsamında mikrobiyolojik analizi yapılan 160 örnekte yer yer depo giriş, depo çıkış ve 1. katlardan alınan su numunelerinin uygun olmadıklarını gördük. Bu da bize suyun apartmana ulaşırken borulardan kaynaklı bakteriyolojik yükü, deponun temizliğinin-dezenfeksiyonunun yapılmamasından kaynaklı ve hidrofor ile 1. kattaki borulardan kaynaklı problemler olabileceğini göstermiştir.

Bununla beraber;

Şebeke suyu bina girişine kadar güvenli ve sağlıklı bir şekilde getirilse bile suyun bina içindeki yolculuğu sahipsiz kalmaktadır.

17 Şubat 2005 tarih be 25730 sayılı `İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliği genelde esas alınsa da yönetmelik içerik anlamında bina içi su depolarının yapısı ve periyodik temizliği kapsayacak yeterlilikte değildir. İlgili kurumların bu konu ile ilgili gerekli mevzuart düzenlemeleri yapmaları gerekmektedir.

Ülkemizde bina içi sıklıkla kullanılan depoların başında krom, galvaniz, DKP sac, plastik, beton ve fayans depolar gelmektedir. Sac depolar, ömrü dolmuş galvaniz ve çelik depolarda herhangi bir düzeltici işlem yapılmamakta ve maalesef bu depoların kullanımına devam edilmektedir.

Bölgemizde yaygın olarak kullanılan Güneş Enerjili Su ısıtma sistemleri her ne kadar içme suyu olarak tüketilmediği varsayılsa da, aslında özellikle kullanım yerlerinde MİX (karıştırıcı) batarya oluşundan kaynaklı farkında olmadan tüketilmektedir. Bu sebeple özellikle eski güneş enerjisi depolarının yenilenmesi ve belli periyotlarda bakım ve temizliklerinin yapılması önem arz etmektedir.

Birçok bulaşıcı hastalık etmeni için su en uygun geçiş yeridir. Depolarda bulaşıcı hastalıkların yayılmasına sebep olan patojen mikroorganizmaları ortamdan elemine etmek ve içme sularındaki kötü tat ve kokuya neden olan organik maddeleri ve diğer organizmaları ortamdan uzaklaştırmak için 6 ayda bir depoların temizliğinin ve dezenfeksiyonunun yapılması zaruri bir ihtiyaçtır.

Depolarda uzun süre bekletilen şebeke suyunda bulunan klor, aktivitesini yitirmekte, mikroorganizmaların üremesi ve çoğalması için çok elverişli bir ortam oluşmaktadır. Depolar, periyodik olarak sağlık ve hijyen koşullarını sağlayan, Sağlık Bakanlığı`ndan onaylı biyosidal ürünler ile ve yetkilendirilmiş profesyonel ekiplerce temizlenmelidir.

Sonuç olarak; ilimizde her ne kadar şehir şebeke suyunun tüketime uygun olduğu kabul edilse bile, bina içerisinde suyun yolculuğu sahipsiz kalmaktadır. Suyun kaynağından taşınmasına ve tüketilene kadarki süreci bir güvenlik zinciri olarak kabul edersek; bu zincirin, suyun binaya girişi ile koptuğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır. Bu durumda ise bir su güvenliğinden söz etmek mümkün olmamaktadır.

SU DEPOLARININ ISLAHINA YÖNELİK DENETİM YAPILMALI

Bir taraftan hayatımızda çok önemli bir yere sahip olan suyun sağlıklı tüketimine dikkat çekmek ve diğer taraftan yerel ve merkezi yönetimleri bina içi su kullanımının sağlıklı hale getirilmesi için görevlerini yapmaya davet etmeyi toplumsal sorumluluğumuz gereği olarak görev bilmekteyiz.

Yapılması gereken sorumlu kurum ve kuruluşların bina/ev su depolarının ıslahına yönelik projeler üretmesi, depolarını uygun hale getirmek üzere çaba gösterecek olanların desteklenmesi, rutin depo kontrollerinin yapılması ve depoların ıslahına dönük denetim programlarının başlatılmasıdır.”