Bu toprağın türküleri gönlümüze ferman, yüreğimize derman olmuş. Onlar bize, biz onlara sevdalanmışız. Geçit vermez dağları onlarla aşmış, ulaşamadığımız yerlere onlarla haber salmışız. Türkülerimiz arı misali her çiçekten bal almış, çiçekten çiçeğe konmuş, sevda bahçemizin gülleri olarak geçmişten günümüze varlığını korumuş. Onun için türküler yakılmış toprak üstüne, aşk üstüne, sevda üstüne. Her konu onlarla dile gelmiş. Keremin Aslı’sı, Karacaoğlan’ın yavuklusu onların sayesinde dal budak salmış. O kadar geniş bir alana yayılmış ki: Âşığın sevdası, Yörük kızının gaydası, Erciyes’in yaylası, bülbülün kanadının sarısı bile onlarla dile gelmiş. 

Neleri barındırmamış ki bünyesinde: Karadeniz’in hamsisi, Sis Dağının dumanı, Kızılırmak, Aras ve Fırat nehri türkülerle ününe ün katmış. Dertlilerin yoldaşı, âşıkların sırdaşı olmuş. Çobanın kavalı, obanın yaylaya göçü, tülü mayanın inleyişi, Gelin Ayşe’nin suya gidişi onlarla dile gelmiş, Toroslar’daki pınar, kayada kekliğin sekişi, bir sekiye çıkıp delicesine öten turaç türkülerimizin nağmeleriyle bize ulaşmış. Âşık, bölük bölük giden turnalarla sevdiğine haber salmış. Kırım, Kerkük, Estergon, Eğri Kalesi, Yemen Bağdat türkülerle ününe ün katmış. Onun için türkülerimiz bizi anlatan, derinliklerinde kendimizi bulduğumuz ömür bohçası, milletimizin de gönül bahçesinin gülleri olmuş. Gül su ister. Bakım ister. Bakmazsanız menekşe gibi boynu bükülür. Solar, yok olur gider. O halde onlara sahip çıkmak, iyi bakmak gerekir. Atalarımız “Bakarsan bağ bakmazsan dağ olur” demiş. 

Türkülerimizdeki hoş görü, aşk ve sevgi nakış nakış işlenmiş. Ahrazın dile gelmesi, bülbülün güle gelmesi, arının bala gelmesi onların sayesinde gerçekleşmiş. Emrah, Yunus, Pir Sultan, Seyrani, Sümmani, Karacaoğlan, Köroğlu türkülerle diyeceklerini demişler. Karacaoğlan: Türkülerle güzellerin, Dadaloğlu da padişahın fermanını yazmış. Her konu türkü bahçesinde yeşermiş, olgunlaşmış bize ulaşmış.  

Karadenizli hiç çekinmeden: Efkârlı günlerinde ramazanın gelmesini, kapının eşiğini, çocuğunun beşiğini, kayıkçının küreğini türkülerle anlatmış. Yemen ellerine giden Mihrali Beyin kum tipisine yakalanmasını dahi türkülerimizle dile ve tele dökmüşüz. Türkülerimiz bulut olmuş göğe ağmış, yağmur olmuş yere yağmış.  Nisan yağmurları gibi dövmüş toprağı. Bereket saçmış Anadolu’ya.  Anadolu insanı türkülerle yunmuş arınmış. Yunup arındıktan sonra da yağmur yemiş toprak gibi burcu burcu kokmuş. Toprak kokusu almış götürmüş bizi. Sarayına sultan yapmış. Bunu yaparken de toprak kokusunu hiç unutmamış. İşte o türküler Anadolu insanın yüreğine bağdaş kurmuş oturmuş. Gönül defterine kocaman bir pencere açmış. Biz de o pencereden "Gönül karavanasına" kaşık sallamış, püssem püssem çoban aldatan yağmurları gibi türkü yağmurlarının altında ıslanmışız. Gavur Dağlarında eli kulağa atarak bir türkü tutturmuşuz. Yanık mı yanık, içli mi içli:

"Şu cerenin sulakları sulalı

            Gayasında da lâle sümbül dayalı" 

            Onlarla Karacaoğlan misali köy köy, oba oba dolaşmışız. Karacaoğlan'ın Kara sevdasını birlikte yaşamışız. Sonbaharın güneşi gibi biten umutların batışını, doğmayacak sabahın hayalini birlikte kurmuş türküler söylemişiz gelecek üstüne. Onunla Çukurova'nın sarı sıcağında sevdiklerimize güneş değmesin diye dulda olmuşuz. 

             “Gözlerin inkâra benzer ebrular keman olur

Her kaçan yüzüne baksam katlime ferman olur

Yüzünü görse bir kâfir şüphesiz iman bulur

Mah yüzüne bir nikap çek ben yandım el yanmasın” 

 diyen ustalar yetişmiş onlar sayesinde. 

“İstemem dünya da süsü ziyneti

Bir kaşı kemanın büryanıyım ben

Lazım değil kulun kahrı minneti

Ta ezelden beri üryanıyım ben” 

Diyerek Ceyhanlı Âşık Ferahi’nin dizelerinde şekillenmiş. “Kemiğim tarak et zülfün teline / Hatıra geldikçe tara sevdiğim” diyerek ne denli candan ve yürekten olduğunu ifade etmiş toprak kokan türküler. Onlar sayesinde dilsizler dillenmiş, pınarlar çağlamış, kemiği sevdiğine tarak olmuş. Bu kadar yüce duygularla bize ulaşan türküler kısaca bizi anlatmış. Onun için bizi anlamak demek türkülerimizi iyi dinlemek demektir.  Kısaca Türk’ü anlamak için türkü dinlemek gerek.