Ziya Polat
zpolat@hotmail.com
KARAİSALI'NIN KÖŞE TAŞLARI (11) BEKİR ve AHMET SAPMAZ KARDEŞLER
29/01/2021 İlçemizin hamisi ve banisi büyüklerimizi yeni yetişen nesle anlatmak ve tanıtmak asli görevlerimizden olmalı. Tarihini bilmeyen milletler her zaman yönetilmeye mahkumdur. Bizde ilçe tarihimizde iz bırakmış büyüklerimizi anlatmak ve tanıtmak amaçlı bir yazı dizisi ile çorbada tuzumuz olsun istedik. Bekir Sapmaz 1887 yılında Adana'nın Karaisalı kazası Kaşoba köyünde(2009 yılında Çukurova ilçesine bağlanmıştır.) doğmuştur.1961 yılında Adana'da vefat etmiştir. Ahmet Sapmaz 1908 yılında yine aynı köyde doğmuş ve 12 Ağustosta1998 yılında vefat etmiştir. Sapmaz ailesine yörede Köse Bekirler derlermiş. Soyadı kanunundan sonra Sapmaz soyadını almışlardır. Sapmaz Kardeşler devamlı birlikte çalışmışlar, işlerini birlikte yürütmüşlerdir. Bekir Sapmaz Bey'in hiç çocuğu olmamıştır. Kardeşi Ahmet Sapmaz'ın Şenel Türker ismindeki kızını evlatlık almıştır. Ahmet Sapmaz ise ilk hanımı Emine hanımefendiden Atike Toros, Sevim Tekin, Nadide Burduroğlu, Şenel Türker, Zerrin Hayırlı Sabancı, Uğurlu Yaltır ve Nuran Yaltır isminde 7 kızı vardır. Bunlardan Atike Toros hanımefendi vefat etmiştir. İkinci hanımı Gülseren Sapmaz hanımefendiden Fatma Es, Hasan Sapmaz, Güney Sapmaz, Günay Yemeniciler, Coşkun Sapmaz ve Adnan Sapmaz isminde 6 çocuğu vardır. Bunlardan Fatma Es, Hasan Sapmaz ve Güney Sapmaz vefat etmiştir. Sapmaz Kardeşler baba oğul gibi devamlı beraber çalışmışlardır. Önce canlı mal tüccarlığı ,sonra çırçır fabrikası ve bilahare Güney Sanayi Fabrikası'nı yapmışlar ve böylece Türkiye'de ilk özel sektör tekstil fabrikasını kurmuşlardır.Bu fabrika binlerce hemşehrimizin umut kapısı olarak iş,aş,ev sahibi yapmıştır hamşehrilerimizi ve köylerimiz adeta boşalmıştır ve Adana'da hemşerilerimiz Karaisalı mahalleleri oluşturdular.Güney Sanayi Fabrikası işçi,usta,ustabaşı ,teknisyen şef,sendikacılar ve müdürler yetiştirdi hemşehrilerimizden.Bir yandan fabrikanın inşaatı ile uğraşırken bir yandan da hayır işlerini ihmal etmiyorlardı Sapmaz Kardeşler. 1930'larda Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün işaretleriyle kurulan ve merkezi Ankara'da bulunan Türk Maarif Cemiyeti'nin (Şimdiki adı Türk Eğitim Derneği) Adana'da bir şubesi açılmıştır. Bu şube birde yurt açmıştır. Ancak yurt binası olmadığı için köylerden gelen 30 40 öğrenci Tepebağ Ortaokulu'nun tavan arasında barındırılmaya başlanmıştır. Diğer taraftan yeni çırçır fabrikası sahipleri Bekir ve Ahmet Sapmaz Kardeşler TED Ankara Yurdu'na yardım ederken bir yandan da muhtaç öğrencilere yardım ediyorlar ve bunlardan bir kısmını fabrikalarında barındırıyorlardı.Nihayet 1945 zelzelesinde şimdiki yurdun bulunduğu yerdeki Beşocak İlkokulu, içinde oturulamaz şekilde harap olmuştu. Sapmaz Kardeşler Türk Eğitim Derneği ile görüşerek bir yurt yapmak istediklerini bildirirler. Derneğimiz bu arzuyu memnuniyetle kabul eder. Sapmaz Kardeşler, Kayalıbağ mahallesi Musalı Mevkiindeki 33 parsel, 239 ada, 14 parseldeki maliye hazinesine kayıtlı mezkür binayı öğrenci yurdu yaptırmak üzere Türk Eğitim Derneği namına 14.950 liraya satın alırlar. Bekir ve Ahmet Sapmaz Kardeşler, 1949 Mart ayında harap okul binasının %90'nını yıktırmak suretiyle yurdu yaptırmaya başlamışlar. Yazın yaylaya dahi gitmeyerek işin başından ayrılmamışlardır. Aynı yılın Ekim ayı sonuna kadar inşaatı ikmal ederek tüm demirbaşını da temin etmişlerdir. Bu işler için sarfettikleri para 350.000 TL'yi bulmuştur. Bu iki katlı üç büyük bir küçük odaya 68 ranza sıkıştırılmış ve 136 öğrenciyi himaye etmişlerdir.Bu bina , 28 Ekim 1949 Cumartesi günü öğrenci yurdu olarak işletmeye açılmış. Türk Eğitim Derneği Adana Öğrenci Yurdu'nun Tepebağ Ortaokulu'nun tavan arasında bulunan 27 öğrencisini de bu yeni yurda nakletmişler. Türk Eğitim Derneği Sapmaz Kardeşlerin bu gayretlerine karşı bir kadirşinaslık olmak üzere bu yurda Türk Eğitim Derneği Bekir Sapmaz Öğrenci Yurdu ismini verdiğini Adana Valiliğine çektiği bir telgrafla bildirmiş ve bu telgraf açılış merasiminde Adana Valisi tarafından okunmuştur. Diğer taraftan Adana tüccarları bir mermer üzerine Bekir Sapmaz Talebe Yurdu ismini yazdırarak, Sapmaz Kardeşlerin haberi yokken açılacağı gün avlu kapısı na asmışlar. Merhum Bekir Sapmaz bu levhayı görünce "Biz bunu Allah için ,memleket evlatlarına hizmet için yaptık" diyerek kızmış. Devrin Valisi Rahmetli Zühtü Durukan ve tüccarların "Bu bir reklam değil, başkalarını da hayra teşviktir" diye ikna etmişlerdir. Sapmaz Kardeşler yaptıkları bu yurt için bir de gelir kaynağı temin etmek istiyorlarmış. Bu maksatla şimdiki Günindi Mağazası tabir ettiğiniz yeri (yani yerindeki asri sinemayı 80.000 TL.' ya Sayın Ahmet Sapmaz satın almış bu bina 100.000 tl.sarfedilerek çok güzel çalışan bir sinema haline getirilmiş. Bu binayı gelirleri Türk Eğitim Derneği adına Kayalıbağ Mah. 239 ada parselde mezkür dernek namına kaydedip 5 Kanunnisani mektebi olarak halen Bekir Sapmaz Talebe yurdu adıyla anılan yurdun yaşaması için kullanılması ve derneğin bu gayri menkulü veya gelirini herhangi bir yere tahsis edemeyeceği şartı ile bağışlamıştır. Emine Sapmaz adına 1976 yılında Seyhan Baraj Yolu Mavi Bulvar girişinde 36 derslikli İlköğretim Okulu ve Ahmet Sapmaz adına Seyhan Emek'te 1975 yılında 16 derslikli İlköğretim Okulu hizmete açılmıştır. Emine Sapmaz İlköğretim Okulu'nun Bilgisayar ve Fen Laboratuarları kızları tarafından yeni yaptırılmıştır. Merhum Sapmaz Kardeşler sık sık yurda gelip öğrenci mevcudunu sorarlar ve okuldaki başarılı öğrencileri tespit etmemizi isterlerdi. Başarılı öğrencilere ayrıca fabrikada harçlık verirlerdi. Bilhassa Sayın Bekir Sapmaz "Dağ köylerinden gelen öğrencilere aman sahip çıkın ve mümkün olduğu kadar taleplerini geri çevirmeyin" derdi.Bu arada büyük kardeş Bekir Sapmaz 14 Ocak 1961 yılında vefat etti. Sayın Ahmet Sapmaz bu hayır işlerinin tamamının kendisi tarafından yapılacağının bilincinde idi. Yurt binasını genişletmek istiyordu. Yurda vakfettiği sinemanın gelirini de kafi görmüyordu. Bunun için istasyon caddesinde bir arsa almak ve gelir kaynağı olarak bir bina daha yaptırmak istiyordu. Ayrıca Sayın Ahmet Sapmaz yapılmış ve yapılacak tesislerin tahsis ettikleri hizmetlerde aynen kalmasını arzu ediyordu. Sayın Ahmet Sapmaz bu isteklerini Genel Merkez yetkililerine aynen anlattı ve Derneğimiz yetkilileri de bu teklifleri aynen kabul ettiler. Yurt binasının genişlemesi için yukarda bahsedilen arsalar sahiplerinden fahiş fiyata alınarak 1964 yılında şimdiki yol kenarındaki yurt binası yapılarak işletmeye açıldı. Şimdiki Atatürk Caddesindeki apartmanımızda Sayın Ahmet Sapmaz tarafından yaptırılarak aynı şartlarla yurdun yaşaması için Türk Eğitim Derneğine hibe edildi. İnşaat 1968 yılında bitirilerek Çınarlı mah. Ataürk caddesindeki bina 28 daireden başka zemin ve bodrum kat olmak üzere iki büyük iş merkezi vardır. Yurt olarak bizim paramız yoktu. Sayın Ahmet Sapmaz da işlerini kaybetmişti. Bir gün beni çağırdı,(Mehmet Dündar) ve git Ankara'ya Dernek yetkilileriyle görüş ve şu Asri Sinemayı bir iş adamına verelim ve buranın geliriyle de yurtta okuyan öğrencilerin tamamını parasız yatılı yapalım dedi. Sayın Ahmet Sapmaz'ın bu şifahi talimatları ile Ankara'ya gittim ve sayın dernek temsilcileri ile görüştüm. Bunun üzerine o zaman ki Genel Başkanımız Sayın Celal Şardan, üye Sayın Taner Kaçar ile Sayın Nami Çağan Beyle Adana'ya teşrif ettiler. Sayın Ahmet Sapmaz bize 50.000.000. TL (Elli milyon lira) verin bu binayı yapalım ve gelirin % 50'sini siz alın dediler. Bu işe Sayın Dernek temsilcilerimiz sıcak bakmadılar. Nihayet Genel Merkezimizin talimatlarıyla ve Sayın Arif Ağar beyin başkan olduğu firmasına 20 Temmuz 1992 tarihinde Merhum Ahmet Sapmaz'ın da bilgisinde verildi.Kiracı firmayla 10 yıl işletme süresi 18 ayda inşaat süresi olmak üzere anlaşıldı. İnşaat süresi içinde bitirdiler. Kullanma müsadesi de alındı. Bu binanın kullanma süresi ise 2003 yılı Aralık ayı sonunda sona ermiştir. Sapmaz Kardeşler memleketleri Karaisalı İlçesinin su, yol ve elektirik tesisatının yapımı konusunda da büyük ölçüde katkıda bulunmuşlardır. Elektrik kesintisi olduğu zamanlarda fırın, resmi daireler ve sokak lambalarının yanmasına yetecek kadar elektiriği üretecek tesisi ilçede bulunan Karapınar suyundan yararlanılarak yaptırmışlardır. Sapmaz Kardeşlerin daha bir çok hayırla yad edilecek hizmetleri mevcuttur.Sapmaz Ailesinin bağış ve yardımları ile 1949 yılından bu yana Türk Eğitim Derneğine bağlı olarak hizmetlerini kesintisiz olarak sürdüren ve bu güne kadar binlerce öğrencinin okumasına sebep olan yurtta her yıl olduğu gibi bundan sonra da Fen, Anadolu veya Düz liseye devam edecek maddi durumu zayıf fakat başarılı öğrenciler ücretsiz olarak barındırılmaya devam ediliyor. Ahmet Sapmaz ismi ilçemizde bir bulvara verilerek yaşatılmaktadır. İlçemizin köşe taşlarını unutmayıp; yeni nesle tanıtmak elbette Karaisalı Sevdalısı bizlerin asli görevlerindendir.Bu toprakların vatan yapılmasında; emeği geçen tüm geçmişlerimize Rabb'imden rahmetler diliyoruz. Bir başka büyüğümüzü anlatmak ve tanıtmak amaçlı yeni bir yazımızda görüşmek üzere. Hoş kalın ,hoşça kalın... Kaynak:Ş.Gülen |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
GÖRMEK ve BAKMAK - 12/05/2022 |
Belediyeler elbette altyapı olarak, temizlik olarak v.s.olarak ;rutin görevlerini yerine getirirken;ilçesinde yaşayan çeşitli yaş gruplarının da sosyal yaşantısına yön verip,renk katmak ve insanların psikolojilerini ilgilendiren;moral ve motivasyon |
KARAİSALILILAR DERNEĞİ'NE "GELECEK OLANLAR GELDİ" AMA - 25/03/2022 |
Dernek yeni yönetimi; görevi devraldığından beri yaklaşık bir yıl geçti.İddialı ve iş yapabilirlilik ve projeler geliştirebilirlilik kabiliyeti yüksek bir ekip görevi devraldı ve bütün projektörler üzerlerine çevrildi ve de çıta çok çok yükseltilerek |
KARAİSALI'NIN KÖŞETAŞLARI(18) AHMET SABAN Muhasebeci-Siyasetçi - 25/02/2022 |
İlçemizin hamisi ve banisi büyüklerimizi yeni yetişen nesle anlatmak ve tanıtmak asli görevlerimizden olmalı.Tarihini bilmeyen milletler herzaman yönetilmeye mahkumdur.Biz de ilçe tarihim |
KARAİSALI'NIN KÖŞE TAŞLARI (17) HİLMİ ÇOPUROĞLU - 05/02/2022 |
HİLMİ ÇOPUROĞLU |
KARAİSALI'NIN KÖŞE TAŞLARI(16) ALİ DURAK - 21/01/2022 |
Belediye Reisi |
KARAİSALI KÜLTÜR SANAT VE SPOR ŞEHRİ OLACAK - 02/01/2022 |
İlçe Kaymakamı Sayın Mert Kumcu Beyin AA muhabirine verdiği röportajda ki "Karaisalı kültür,sanat ve spor şehri olacak"cümlesi bana çok sıcak geldi ve beni ziyadesiyle heyecanlandırdı. |
"KARAİSALI'NIN KÖŞE TAŞLARI" (15) ZAMİR GENÇ - 17/12/2021 |
"Bu Dünyadan Bir Zamir Genç Geçti" |
KUTSAL TOPRAKLAR ÇECELİ - 29/10/2021 |
Toprağın taşınla,kutsal beldesin, |
KİM BU CESUR YÜREK BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNE ADAY - 17/08/2021 |
Evet değerli dostlar,saygıdeğer hemşehrilerim.Karaisalılılar olarak herzaman Adana'da en az üçyüzelli bine yakın hemşehrimizin olduğunu böbürlenerek anlatırız ya... |
Devamı |