Değerli Dostlarım, bugünlerde Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’unu okuyorum.

Üç ciltlik bu muhteşem eserin 1. cildinde; Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkışından 23 Nisan 1920 Tarihine Büyük Millet Meclisinin kuruluşuna kadar yaşananlar kronolojik bir sırayla ve belgelere dayanılarak anlatılmaktadır. Şu anda okumakta olduğum 2. cildinde de Büyük Millet Meclisinin açılışı ve ondan sonraki gelişmeler, yine belgeler ve anılara dayandırılarak anlatılmaktadır.

Sizlerle paylaşacağım bu bölümde Mustafa Kemal Paşa, Milletvekilliğinin önemini ve doğru seçimin ne olması gerektiğini Mecliste yaşadığı bir olayı naklederek ileride yaşanabilecek tehlikeli durumu izah etmektedir.

23 Nisan 1920 de kurulan Büyük Millet Meclisinin kuruluşu sırasında konulan ilkelere göre, Bakanlar Kurulunu teşkil eden Hükümetin üyeleri doğrudan doğruya ve ayrı ayrı Meclis’çe seçiliyordu. Bu yöntem, 4 Kasım 1920 tarihine kadar devam etmiştir. Ancak 4 Kasım 1920 de “ Bakanlar, BMM Başkanının Meclis üyelerinden göstereceği adaylar arasından salt çoğunluk ile seçilir.” biçiminde değiştirilmiştir.

(Günümüzde ise, bildiğiniz gibi Cumhurbaşkanı tarafından Başbakan olarak görevlendirilen Milletvekili, kendi düşünce ve iradesi doğrultusunda bakanlıklar için düşündüğü kişileri meclis içinden veya dışından listesine alabilmekte ve cumhurbaşkanının onayına sunmaktadır. Cumhurbaşkanının onayından sonra Bakanlar Kurulunu teşkil eden kişiler, Bakanlık görevini devralmaktadır.)

Bu değişiklik gerekçesini Mustafa Kemal Paşa, şöyle izah etmektedir: “ Efendiler, 4 Eylül 1920 de Tokat Milletvekili Nazım Bey, 89 oya karşılık 98 oy ile İçişleri bakanlığına seçildi. Nazım Bey, dakika geçirmeksizin aceleyle bakanlık makamına gidip işe başladı. Sonra Bakanlar Kurulunun da başkanı bulunmam dolayısıyla beni de ziyarete geldi.

Ben, Nazım Beyi kabul etmedim. Yüce Meclisçe güvenilen ve seçilen bir bakanı kabul etmemekle yaptığım

işlemin mahiyet ve nezaketini elbette biliyordum. Fakat memleketin büyük menfaati beni bu yolda harekete mecbur tutuyordu. Elbette bu hareketimin sebebini izah ve ispat edeceğim noktanın Yüce Meclisçe de önemli görüleceğinden eminim.”

Mustafa Kemal Paşa, Milletvekilleri arasında aykırı birtakım düşüncelere sahip kişilerin bulunduğunu, Nazım Beyin de, bu tür kişilerden olduğunu, Milletvekili olarak Ankara’ya geldiğinden beri birtakım siyasi girişimler içerisinde olduğunu, doğrudan doğruya veya birtakım kişiler aracılığıyla yabancı çevrelerle ilişki kurabildiğini ve onlardan yardım sağladığını söylemiştir. “Halk İştirakiyun Fırkası” (Komünist Partisi) adıyla çıkar sağlamak amacıyla bir parti kurma girişimini ve o partinin başında milli olmayan çalışmalar sevdasında olduğunu, Nazım Beyin, yabancı örgütlere casusluk anlamında yardım ettiğine inandığını ve daha sonra bunların İstiklal Mahkemelerinde açığa çıktığını Meclisin bilgisine sunmuştur. Böyle bir kişinin İçişleri Bakanı olmasının ne kadar sakıncalar doğuracağını ve Milli Mücadeleyi akamete uğratacağını bildiği için bakan olmasını istemediğini geniş bir şekilde anlatmıştır.

“Elbette Efendiler, bunu uygun göremezdim. Onun için İçişleri Bakanı seçilen Nazım Beyi kabul etmedim ve çekilmek zorunda bıraktım. Gerekli gördüğüm zaman da, Mecliste gizli oturumda bildiklerimi ve düşündüklerimi açıkça söyledim.”

İşte bundan sonra Mustafa Kemal Paşa, günümüze ışık tutacak öngörülerini, endişe ve geleceğe yönelik kaygılarını ve de uyarılarını bir bir sıralamıştır. Geçmişi değerlendirerek ve geleceğe yönelerek…

Nutkun bu bölümünde diyor ki Mustafa Kemal Paşa:

“ Muhterem Efendiler, pek güzel bilirsiniz ki, sultanlarla, halifelerle yönetilmiş ve yönetilen ülkelerde yurt için, millet için en büyük tehlike, onların düşmanlarca satın alınmalarıdır. Bu, çoğu zaman kolaylıkla sağlanabilmiştir. Meclislerce yönetilen ülkelerde ise, en yıkıcı durum, kimi milletvekillerinin yabancılar adına ve çıkarına çalınmış ve satın alınmış olmalarıdır. Millet meclislerine kadar girmek yolunu bulabilen vatansızlara

rastlanabileceğine tarihin bu konudaki örnekleriyle inanmak zorunluluğu vardır. Bunun için Millet, vekillerini seçerken çok dikkatli ve kıskanç olmalıdır. Milletin yanılgıdan korunması için tek çıkar yol, düşünce ve davranışlarıyla Milletin güvenini kazanmış siyasal bir partinin, seçimde millete kılavuzluk etmesidir. Genellikle millet fertlerinin adaylıklarını ortaya atan her kişi için bir yargıya varılmasına yardımcı olacak sağlam bilgisi ve gerçeğe uygun görüşü bulunacağını kabul etmek kuramsal olarak var sayılsa bile, bunun bütünüyle doğru olmadığı, tecrübelerin tecrübesiyle inkâr edilemez bir gerçek durumundadır.”

Değerli Dostlar, uzağı görmek ve geleceği ona göre şekillendirmek her kula nasip olmaz. Bunun için ancak Mustafa Kemal olmak gerekir. Ve O’nun bu doğru tespitini de yine O’nun şu tavsiyesi ile tamamlamak istiyorum.

Ve şöyle sesleniyor Mustafa Kemal, Büyük Türk Milletine: “Hayatta yegâne üstünlüğüm, Türk doğmaktır. Muhterem Milletime tavsiyem odur ki, sinesinde yetiştirerek başının üstüne kadar çıkaracağı adamların kanındaki ve vicdanındaki cevher-i asliyi çok iyi tahlil etmek dikkatinden bir an feragat etmesin.”

AÇIK TEŞEKKÜR:

Geçirmiş olduğum küçük bir kaza sonucunda sağ ayak topuğumda bir kırılma meydana geldi. İki aya yakın bir nekahet döneminden sonra hemşerilerimle ve kadirşinas okuyucularımla yeniden buluşturan Yüce Tanrıma şükranlarımı sunuyorum. Bu zaman zarfında bizzat ziyaret ederek veya telefonla geçmiş olsun dileklerini bildiren dostlarıma olan saygı ve sevgilerimi buradan paylaşmak istiyorum. Herkesten Allah Razı Olsun…