YUFKA YAPIMINDAN SONRA YAPILAN İŞLER

          Hamur leğenindeki son bezeler, yufka ekmek olarak açılmaz, iki veya üç beze birleştirilerek kalınca bir şekilde açılır. Boyutu yufka ekmek boyutunda ama kalınca açılan bu yufkaya “kesme” adı verilir. Kesme, tam olarak pişirilmez, biraz çiğ olur ve uzunlamasına en az dörde katlanarak peştamala konulur. Kesme ekmek, fazla sayıda yapılır ve yardımda bulunan her kadın için bir veya iki tane pişirilir. Bu ekmekler kalın olduğu ve iyice gevremeden sacdan indirildiği için komşu kadınlar tarafından evlerine rahatça götürülür.

         Kesme ekmek, ekmek tahtasında bıçak ile şeritler halinde kesilir. Sonra bu şeritler, 2-3 santim uzunluğunda doğranır ve gölgede kurutularak saklanır. Mevsimine göre yemek yapılır: Mesela kış günlerinde yeşil mercimekli ve salçalı, bol ekşili, naneli bir yemek yapılır. Yaz aylarında yoğurtlu makarna gibi bir yemek yapılır. Bazen da sütlü çorba şeklinde bir yemek hazırlanır. Bizim Karaisalı yöresinde yapılmıyor ama ben Ürgüp’te daha ince doğranmış ve şehriye pilavı gibi pişirilmiş olduğunu gördüm ve lezzetle yedim.

        Yufka ekmek yapımı bittikten sonra ekmek sacı, ocaktan indirilmeden mevsimine göre pırasa, ıspanak, ısırgan, ığşanak veya kuzukulağı gibi sebzelerden hazırlanan iç ile börek yapılıp pişirilir. Ayrıca peynirli veya çökelekli börekler de pişirilir. Sacın altındaki ateş kor halinden sıcak kül haline dönüşmüşse; bazen patates veya soğanlar, küle gömülerek külbastı olarak pişirilir. Yapıcı ve pişirici kadınlara ikram edilir ve vakit geç olmuşsa ve de evde yemek yapılacak zaman kalmamışsa hazırlanan böreklerden evlere de götürülür.

       Ayrıca yine sıcak külde, kalın açılmış ve bazlama büyüklüğünde olan ve oklava kullanmadan avuç içinde açılan hamur, üzeri kül ile örtülerek, külün sıcaklığında pişirilir. Bunu da çocuklar, çok severek yerler. Hem gevrektir, hem de tatlı bir esmer rengi vardır, adı, kömbedir.

      Keşiğe gelen kadınlara “teşekkür edilip”  uğurlandıktan sonra evin kadını, yangın çıkmasına veya çocukların oyun oynarken yanlışlıkla basıp ayaklarının yanmasına sebep olmasın düşüncesiyle ocaktaki sıcak kül, bir tenekeye doldurulur ve tenha bir yere konulur. Ateş, kesinlikle su ile söndürülmez, günah sayılır.  Hatta ateşe tükürülmez de…

       Etraftaki sergiler çırpılıp toplandıktan sonra ekmek yapılan mahal, süpürülüp temizlenir. Eğer yerlere ekmek kırıntıları dökülmüşse veya un saçılmışsa çiğnenmesin diye ekmek yapılan alan tertemiz süpürülür.

       Bu arada ekmek tahtaları da sabunlu su ile silindikten sonra evin uygun bir yerine yani ayakaltı olmayan bir yerde yatay olarak saklanır. Ekmek tahtası, dik olarak konulmaz. Eğer dik bırakılırsa, düşmanlarının ayakta kaldıklarına, yıkılmadıklarına inanılır. Onun için ekmek tahtası, kaldırıldığı yere yatay olarak konulur.

            (SON)