Gramafon belki de yeniden moda olacak.

Gramofonu, Alman Bilim Adamı Thomas Elva Edison 1887 yılında bulmuş. 1896-97 yıllarında İstanbul’a girmiş. Otuzlu yıllarda yaygınlaşmış. Zemberek aracılığıyla dönen disk, üzerindeki plağı döndürür, kola benzer aygıtın iğnesi plak üzerine konur, plağa alınmış sesler ses verici aygıtından yayılır.

Bizim köye ellili yıllarda girmiştir gramofon. Dayımın vardı, dinlemeye giderdik, ilgimi çekerdi, bizim de olsun bir derdim ama olmadı. Babamın dostlarından olan birinden istedim, verdi. Onun da zembereği bozuktu, uğraşa uğraşa, zor bela onarırdım, plakları çalar dinlerdim. Sonra yerini pikaba, teype, kasetçalara, dividiye, sidiye, flaşdiske bıraktı.

Adana-Reşatbey Mah. Adalet Caddesi’nde Gramofonevi açıldığını internetimden öğrendim. Gittim, orada kültür sanat sevdalısı İsmail Görkem Beyi gördüm. Fatma Görkem Hanım açmış burayı.

Antika aygıtlar sergilenmiş. İlgiyle izledim, baktım. Çocukluk, ilk gençlik yıllarımda gördüğüm kullandığım birçok eski aygıt, kitap, dergileri görünce anılarım tazelendi.

Bizim Durak İstasyonu’ndan trenler geçerdi. Onlardan biri de Toros Ekspresi’ydi. Biz çocuklar yolculardan gazete, dergi isterdik, atarlardı. Hayat, Akbaba, Cumhuriyet gazetesiyle öyle tanıştım. Adana-Kuruköprü’de Ali Kulaç’ın gazete büfesi vardı. Adı geçen yayınlarının bedelini karşılardım, gönderirdi. Berber dükkanımıza kordum, müşteriler de yararlanırdı bunlardan.

Ne günlerdi o günler, derler ya işte öyle! Durak İstasyonu bir kasabadan öte alışveriş, Anadolu’ya açılma merkeziydi. Kırk vagon sebze, bostan, meyve gönderilirdi kentlere.

Köylerin kentlere boşalmasıyla, (seksenlerden sonra) yerinde yeller esmeye başladı. Hiçbir şey yok şimdi, örene döndü istasyon.

Bakınız neler var gramofonevi’nde:

Gramofon, pikap, plak, radyo, lenger, kitap, Hayat, Ses, Akbaba dergileri, eski gazeteler, sinema afişleri, fotoğraf makineleri, fotoğraflar, eski saatler, levhalar, kilimler, halılar, çerçeveli resimler-fotoğraflar-afişler (…).

Aklınıza, antika adına ne gelirse var burada.

Ne iyi etmişler böyle bir yer açmakla.

İşte sanat aşkı, kültür aşkı, halkbilim (foklor) aşkı bu.

Ne zamandır düşünüp bir halkbilim dergisi çıkaramadığım için yanarım. Adana, bu açıdan epeyce geride. Ne zaman bir babayiğit, öncülük eder böyle bir dergiyi çıkarır bilemem?