“At seyisine/binicisine göre kişner” deyimi, "insanlar başlarında bulunan kişinin etkisi altında kalarak onun tutumuna göre davranırlar," anlamında kullanılan bir özlü sözdür.

 1989 yılı eylül ayında Özalp’te göreve başladığımda Kaymakamlık Yazı İşleri Müdürlüğü kadrosu boştu. Daha önceki yazı işleri müdürü, “basına gizli bilgi sızdırmak” suçlaması ile soruşturma geçirmiş; hem disiplin cezası almış, hem de ilçe kaymakamının önerisi ile naklen başka bir ilçeye atanmıştı.

 Her ne kadar Devlet’in gelenekleri terk edilmekte ise de, o tarihte İçişleri Bakanlığı usulen, kaymakam ve vali yardımcısı atamalarında o ildeki valinin ön onayını ( akseptans da diyebileceğimiz kabul beyanını) almaya özen göstermekte ve kesin atamayı bundan sonra gerçekleştirmekteydi. İllerde de valiler, ilçe yazı işleri müdürlüğüne bir atama yapacakları zaman, mevcut kaymakamın “kabul beyanı” bulunmasını arzu ederlerdi.

 Kendisi, daha önce İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü de yapmış bulunan Vali Adnan Darendeliler, bir görüşmemizde: “Boş bulunan Özalp İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü için birkaç talep bulunduğunu, kendisinin halen Çatak İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü görevini yürütmekte olan A. Aziz Aykaç’ı bu görev için düşündüğünü,” ifade ile “kabulüm halinde atama işlemini yapmak istediğini; yazılı olarak kaymakamlık uygun görüşünün gönderilmesini,” istedi.

 “Talipleri tanımadığımı, izin verilirse, sicil dosyalarını görmek istediğimi,” arz ettim. Sayın Vali, telefonda İl Yazı İşleri Müdürü’nü çağırarak,  “dosyaları incelememe yardımcı olunmasını,” emretti.

 Dosyalarını inceledim.

 Talipler arasında özellikleriyle öne çıkan biri yoktu. Sayın Vali’nin sözünü ettiği Çatak İlçe Yazı İşleri Müdürü A. Aziz Aykaç ise Özalp’ten soruşturma ile uzaklaştırılan; “basına gizli bilgi sızdırdığı soruşturma ile sabit”; sicili pek parlak olmayan; dosya bilgileri tatmin edici bulunmayan ve yaşadığı soruşturma sebebiyle, “güven hususunda sorunlu” birisi idi.

 Dolayısıyla, herhangi bir “kabul beyanı” yazmadım. Mevcut halde, mevcut bir adet memurla (o zaman ki unvanı tahrirat katibi idi), ihtiyaç halinde diğer dairelerden geçici görevlendirme şeklinde destek alarak, işleri yürütmekteydim.

 Aradan iki aydan daha uzun bir süre geçti.

 Bir gün, Sayın Vali aynı konuyu yeniden açtı ve: “- Bak kaymakam bey, Anadolu’da bir söz vardır, bilir misin? ‘At seyisine göre kişner’, denir. Bu boş bir laf değildir. Memurlar, amirlerine bakarak tavır belirlerler. Sen sıkı durursan, onlar da sıkı olurlar. Şu Çatak’taki yazı işleri müdürü Bakan bey’e ulaşmış; ikide bir aranıyorum. Senin uygun görüşünü dosyaya koymadan da bu atama yapılabilir. Sadece ‘Bakanlık geleneği bozulmasın’, istiyorum. Benim değerlendirmeme göre bu adam senin yanında çakı gibi müdür olur. Hem, yaşadığı sıkıntılardan da ders almıştır. Kaymakamlık görüşünü daha fazla geciktirme,” dedi.

 Düşündüm. Vali bey haklıydı. İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü’ne atama yapmak için benim “ön onayımın alınması” şartı hiç bir yasal metinde yoktu. Bir de, en azından gelecek kişi ile ilgili epeyce bilgi edinmiştim. Bir başkası atansa belki o, benim için bir “kapalı kutu” olacaktı. Konuyu daha fazla süründürmenin anlamı yoktu.

 Beklenen yazıyı gönderdim. A. Aziz Aykaç Özalp İlçe Yazı İşleri Müdürü olarak atandı.

 Kendisi ile gayet olumlu bir iş birliğimiz oldu. “Gizli ve çok gizli” kayıtlı yazışmalar için, İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde Terörle Mücadele Bürosu işlerine bakan Atilla adında bir polis memurunu görevlendirmiştim. Bu özelliği taşıyan yazılar, İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü kaydı ile de çıksa, müdürün bilgisi dışında, bu memurun sorumluluğunda hazırlanmakta; İlçe Emniyet Müdürlüğü’ndeki TEM Bürosu ofisinde dosyalanmaktaydı.

 İlçe Yazı İşleri Müdürü kaymakamlık bürosu işlerine vakıf olup, gerektiğinde mesai saatleri dışında da çalışarak işlerini vaktinde yetiştirmek için gayret sarf ediyor ve verilen işleri aksatmadan yürütüyordu. Tayinen ilçeden ayrılırken kendisini, bu özverili çalışmaları sebebiyle “takdirname” ile taltif ettim. Ayrıldıktan sonra bile zaman zaman beni arar, takıldığı hususlarda görüş sorardı.

 Aradan üç ya da dört yıl geçmişti ki bir gün ulusal basında, “Gizliliği olan bir konunun basına sızması üzerine İçişleri Bakanlığı’nca başlatılan bir soruşturmada, Özalp İlçe Yazı İşleri Müdürü Aziz Aykaç’ın Mülkiye Müfettişleri’nce açığa alındığını, soruşturmanın devam ettiğini,” okudum. Hayret etmedim. Geçmişteki yaşadıklarım geçti gözümün önünden, bir film şeridi gibi.

 Vali Adnan Darendeliler’in sözünü hatırladım: “Unutma, at seyisine göre kişner!”

Hoşça kalınız.